Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego

Justyna Antczak-Kujawin

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8220-538-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

278

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Antczak-Kujawin, Justyna. Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021, 278 s. ISBN 978-83-8220-538-1

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Antczak-Kujawin, J.

T1 Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2021

SN 978-83-8220-538-1

Bibliografia BibTex:

@Book{ 252656, author = "Antczak-Kujawin, Justyna", editor = "", title = "Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2021", address = "Łódź", isbn = "978-83-8220-538-1" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Antczak-Kujawin, Justyna

ED -

TI - Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2021

SN - 978-83-8220-538-1

ER -

Netografia (standard APA):

Antczak-Kujawin, Justyna. Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021 [dostęp: 04 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zaburzenia-sprawnosci-leksykalno-semantycznej-w-otepieniu-justyna-antczak-kujawin-252656.

frazeologia, leksyka, anomia, sprawność leksykalno-semantyczna, językowe strategie zastępcze, otępienie alzheimerowskie

Głównym celem monografii jest ocena sprawności leksykalno-semantycznej oraz analiza językowych strategii zastępczych występujących w przypadku deficytów leksykalno-semantycznych u osób w różnych fazach rozwojowych otępienia w przebiegu choroby Alz...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8220-538-1

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2021

Liczba stron:

278

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów9
Wstęp11
1. Definiowanie terminu „otępienie”17
Otępienie alzheimerowskie z perspektywy geronto-lingwistyki i logopedii17
2. Kliniczne kryteria rozpoznawania otępienia alzheimerowskiego18
3. Diagnozowanie zaburzeń mowy i komunikacji w otępieniu alzheimerowskim23
4. Zaburzenia mowy i komunikacji w otępieniu alzheimerowskim24
1. Pojęcie sprawności leksykalno-semantycznej z perspektywy różnych dyscyplin naukowych27
Sprawność leksykalnosemantyczna w kontekście rozwoju mowy i języka27
2. Anomia jako zaburzenie aktualizowania nazw30
3. Modele dostępu do „słownika umysłowego” a modele przetwarzania języka31
1. Problematyka i cele badań33
2. Etapy postępowania badawczego33
Metodologia badań własnych33
3. Charakterystyka badanych grup34
3.1. Grupa właściwa34
3.2. Grupa kontrolna40
4. Metoda badania sprawności leksykalno-semantycznej osób w wieku senioralnym43
4.1. Założenia teoretyczne proponowanej metody badania sprawności leksykalno-semantycznej43
4.2. Struktura narzędzia do badania sprawności leksykalno-semantycznej osób w wieku senioralnym45
5. Charakterystyka materiału empirycznego i sposób jego analizy66
5.1. Typologia zaburzeń nazywania i rodzaje kompensacji w przypadku anomii67
5.2. Typologia innowacji frazeologicznych współczesnej polszczyzny71
5.3. Klasyfikacja semantyczna modyfikacji związków frazeologicznych73
1. Ocena sprawności leksykalno-semantycznej osób w wieku senioralnym starzejących się fizjologicznie77
Poziom sprawności leksykalnosemantycznej osób w wieku senioralnym starzejących się fizjologicznie77
1.1. Peryfrazy78
1.2. Parafazje semantyczne80
1.3. Ominięcia82
2. Analiza ilościowa wyników badania rozumienia leksemów i nazywania w grupie osób w wieku senioralnym starzejących się fizjologicznie84
2.1. Liczba odpowiedzi odroczonych i porażek a wiek seniorów86
2.2. Liczba porażek a wykształcenie seniorów86
2.3. Analiza porównawcza językowych strategii zastępczych w grupie kontrolnej88
3. Znajomość frazeologizmów u osób w wieku senioralnym starzejących się fizjologicznie91
4. Analiza ilościowa wyników badań znajomości frazeologizmów w grupie kontrolnej93
1. Charakterystyka językowych strategii zastępczych stosowanych w przypadku deficytów leksykalnych przez osoby z otępieniem alzheimerowskim101
1.1. Peryfrazy (omówienia)101
Zaburzenia sprawności leksykalnosemantycznej u osób z otępieniem alzheimerowskim101
1.2. Parafazje semantyczne103
1.3. Parafazje fonologiczne112
1.4. Pamięć pierwszej litery lub sylaby113
1.5. Parafazje mieszane114
1.6. Parafazje leksykalne115
1.7. Neologizmy słowotwórcze116
1.8. Ominięcia117
1.9. Quasi-nominacja przy użyciu zaimków120
1.10. Błędy percepcyjne121
1.11. Wyrazy niezwiązane121
1.12. Peryfrazy niezwiązane semantycznie122
1.13. Perseweracje123
1.14. Kompensacje za pomocą pisma i gestów125
2. Analiza ilościowa wyników badań rozumienia leksemów i nazywania u osób z otępieniem alzheimerowskim125
2.1. Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej u osób w łagodnej fazie otępienia alzheimerowskiego125
2.2. Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej u osób w umiarkowanej fazie otępienia alzheimerowskiego139
3. Charakterystyka innowacji frazeologicznych oraz semantycznych modyfikacji frazeologizmów u osób z otępieniem alzheimerowskim152
3.1. Typy innowacji frazeologicznych i ich egzemplifikacja153
3.2. Rodzaje modyfikacji semantycznych frazeologizmów i ich egzemplifikacja165
4. Analiza ilościowa wyników badania znajomości frazeologizmów u osób z otępieniem alzheimerowskim173
4.1. Zaburzenia struktury i semantyki frazeologizmów u osób w łagodnej fazie otępienia alzheimerowskiego173
4.2. Zaburzenia struktury i semantyki frazeologizmów u osób w umiarkowanej fazie otępienia alzheimerowskiego182
1. Poziom sprawności leksykalno-semantycznej osób starzejących się fizjologicznie a osób z otępieniem alzheimerowskim191
Wnioski końcowe191
2. Porównanie zaburzeń sprawności leksykalno-semantycznej u osób z łagodnym i umiarkowanym otępieniem alzheimerowskim194
2.1. Poziom sprawności leksykalno-semantycznej a zaburzenia przetwarzania słuchowego u seniorów195
2.2. Progresywność zaburzeń sprawności leksykalno-semantycznej u osób z otępieniem alzheimerowskim196
2.3. Przejściowe (chwilowe) trudności leksykalno-semantyczne a stadium otępienia alzheimerowskiego197
2.4. Poziom sprawności leksykalno-semantycznej a wiek i wykształcenie seniora198
3. Językowe strategie zastępcze w przypadku trudności leksykalno-semantycznych u osób starzejących się fizjologicznie oraz osób z łagodnym i umiarkowanym otępieniem alzheimerowskim199
4. Modyfikacje struktury i semantyki frazeologizmów u osób starzejących się fizjologicznie oraz osób z łagodnym i umiarkowanym otępieniem alzheimerowskim204
5. Implikacje dla praktyki logopedycznej207
Zakończenie211
Literatura213
Wykaz tabel221
Wykaz wykresów225
Aneks229
Summary277

Zaburzeniasprawnościleksykalno-semantycznej...

Wodniesieniudodiagnozowaniazaburzeńmowywotępieniuwprzebiegu

chorobyAlzheimera,AnetaDomagała,autorkastandardówpostępowanialogo-

pedycznegowotępieniualzheimerowskim(por.Domagała,2015b,s.995-1021),

podkreślapotrzebęukierunkowaniabadanialogopedycznegoosóbzotępieniem

wprzebieguADnarozpoznanieosiowychobjawówzaburzeńmowywotępieniu

alzheimerowskim,doktórychzaliczająsię:zaburzenialeksykalno-semantycz-

ne,obniżenie(redukcja)złożonościsyntaktycznejwypowiedziorazzaburzenia

strukturytekstuprzybrakuzaburzeńsprawnościfonetyczno-fonologicznejiza-

chowanejwzględniedługopoprawnościgramatycznejorazumiejętnościczyta-

niaipisania(Domagała,2015,s.1004).

Postępowaniediagnostycznewotępieniualzheimerowskimpowinnopole-

gaćnapozyskaniudanychopoziomiesprawnościjęzykowychikomunikacyj-

nych,umiejętnościczytaniaipisaniapacjenta,atakżejegozainteresowaniach

ipreferowanychrodzajachaktywnościjęzykowo-komunikacyjnej,zuwzględnie-

niem:1)funkcjonowaniapacjentawokresieprzedzachorowaniem;2)obrazu

zmianzachodzącychwprzebieguchorobyAlzheimeraoraz3)aktualnegostanu

pacjenta(Domagała,2015,s.1003-1004).

4.Zaburzeniamowyikomunikacjiwotępieniu

alzheimerowskim

Zaburzeniamowyikomunikacjiwotępieniualzheimerowskimniesąizo-

lowanymobjawem,tzn.współistniejązinnymiobjawamichorobyAlzheimera

-zaburzeniamifunkcjipoznawczychizaburzeniamizachowania.Rozwijająsię

onenaprzestrzenikilkulat.Mająwięccharakterprogresywny.Oilewpoczątko-

wejfazieotępieniaalzheimerowskiegozaburzeniajęzykowesątrudnouchwytne,

towmiaręnarastaniazaburzeńdementywnych,czylipostępującejdeterioracji

umysłowej,pogłębiająsięistająsiębardziejzauważalne.Wzaawansowanejfazie

otępieniaalzheimerowskiegonastępujejużcałkowityrozpadsystemukomunika-

cyjnego,objawiającysięzniesieniemzdolnościmówieniairozumienia(tzw.mu-

tyzmakinetyczny)(Bidzaniin.,2010;Pąchalska,Łukaszewska,2011;Domaga-

ła,2015a,s.102).

Zaburzeniajęzykowewotępieniualzheimerowskimdotycząprzedewszyst-

kimzaburzeńsprawnościleksykalno-semantycznej.Mowaosóbmapostaćtzw.

„mowypustej”(ang.emptyspeech),czyli„mowybeztreści,zniewielkimzaso-

bemkonkretnegosłownictwaimałąliczbąpojęć”(Olszewski,2008,s.200)przy

nienaruszeniuregułgramatycznychiskładniowych(Grzywa,2009).Postępu-

jącepogorszeniewfunkcjonowaniupoznawczymosobywwiekusenioralnym

powodujetakżepostępującądeterioracjęsemantyczną.Jejtypowymobjawem

sątrudnościzodnajdywaniemsłów,czyliobniżonypoziomgotowościsłowa

orazzaburzeniaﬂuencji(płynności)słownej.Problemomwaktualizacji(przy-

Brak wyników

Zaburzenia sprawności leksykalno-semantycznej w otępieniu alzheimerowskim na tle starzenia się fizjologicznego

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra