Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanKról
RuchnauczycielskinaŚląskuCieszyńskim*
PoczątkówzorganizowanegoruchuzawodowegonauczycieliPolaków
naGórnymŚląskutrzebaszukaćjeszczewczasie,kiedytopółnocnaczęść
tegoregionunależaładopaństwaniemieckiego,częśćpołudniowazaś,czy-
liŚląskCieszyński,wchodziławskładmonarchiihabsburskiej.Właśniena
tymskrawkuziemiwroku1889,dziękistaraniomkilkunauczycieliPola-
ków,powołanodożyciapierwsząnaŚląskuorganizacjęnauczycielską.
PolskieKółkoPedagogiczne,przekształconekilkalatpóźniejwPolskieTo-
warzystwoPedagogiczne(PTP).Walczącopolskijęzyki.nietylkozna-
zwy,lecztakżezducha.polskieszkoły,PTPprzyśpieszyłoprocesbudze-
niaświadomościnarodowejluducieszyńskiego,atakżeprzyczyniłosiędo
ożywieniairozwojużyciakulturalnego,społecznego,awpewnejmierze
równieżgospodarczegoipolitycznegoregionu.
Nimjednakdotegodoszło,nauczycieleŚląskaCieszyńskiegojuż
wpierwszejpołowieXIXwiekuprzejawilidążnośćdostworzeniapewnych
formorganizacyjnych.Rozwijaćsięzacząłruchnauczycielski,któryzasługu-
jenauwagęnietylkodlatego,żejednajegogałąźstałasięważnymogniwem
polskiegoodrodzenianarodowego,lecztakżedlatego,żestanowiprzykład
procesuformowaniasięinteligencjipochodzeniaplebejskiego,inteligencji,
którawyszłazludu,wśródniegożyłaidlaniegopracowała.Procesten
trwałprawiecaływiek,tylebowiemtrzebabyłoczasu,abyznauczyciela.
zahukanegoipoddanegochłopa,któryposiadłumiejętnościczytaniaipisa-
nia.zrobićwykształconego,pełnoprawnegoiświadomegoswejroliizadań
wspołeczeństwie,aprzytymuświadomionegopedagogaPolaka,który.
*Niniejszyartykułstanowiprzedrukfragmentówtekstu:J.Król:Ruchnauczycielski
naŚląskuCieszyńskimwXIXiXXw.flRocznikCieszyński”[Cieszyn]1976,T.3,s.11.33.
