Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Pozaprawnepojęciepracbadawczych
2.Pozaprawnepojęciepracbadawczych
2.1.Pracabadawczajakoczynnośćiprzedmiot
Wyrażenieprzymiotnikowe„pracabadawcza”składasięzdwóchczło-
nów.Pierwszystanowirzeczownik„praca”.Niemachybapotrzebyuza-
sadniaćtezy,żetojednoznajstarszychsłówwnaszymjęzyku
3
.Posiada
onoutrwaloneznaczenie,którenieulegazupływemczasupoważniejszym
zmianom.Dotakiegownioskuskłaniaporównaniejegodefinicjiwstar-
szychorazwydawanychobecniesłownikachjęzykapolskiego.Wtych
pierwszychprzyjmowano,żepracato:
1)„zastosowanieludzkichsiłfizycznychiumysłowychdowyrabianiarze-
czypożytecznych,doprodukowaniakapitałówmaterialnych,weko-
nomicznymznaczeniuwyrazu,orazprzedmiotówposługującychdo
wzrostudobrawkrainieducha;ponieważdoużytecznegozatrudnie-
nia,opróczsiłfizycznych,potrzebateżwładzrozumu,przetopraca,jest
tylkowłaściwaludziom”;
2)„to,cozrobione,robota,rzeczprzezzatrudnienierozumudokonana”
4
.
Winnymopracowaniuwyjaśniono,iżsłowotooznacza:„1.Uruchomie-
niesiłfizycznychlubduchowychdlaosiągnięciapożytku,robota,zajęcie,
zatrudnienie,czynność,działanie;2.Trud,trudność,usiłowanie,wysiłek,
zachód,staranie,mozół,fatyga;3.Owocpracy,zdobytek,dzieło”
5
.
Wnowszychsłownikachuznajesię,że„praca”to:„1.celowadziałal-
nośćczłowiekazmierzającadowytworzeniaokreślonychdóbrmaterial-
nychlubkulturowych,będącapodstawąegzystencjiirozwojuspołeczeń-
stwa,działanie,robienieczegoś,robota,wykonywanyzawód.2.wytwór
celowejdziałalnościczłowieka,zwłaszczawdziedzinienaukiikultury
[podkr.A.N.]”
6
.Większośćspośróddefinicjizawartychwnowszychsłow-
nikachkorespondujeztymujęciem
7
.Niekiedypodkreślasię,żepracajest
3
Szerzejnatematetymologiitegosłowazob.A.Brückner,Słowniketymologicznyjęzykapolskie-
go,Warszawa1993,s.434.
4
Zob.wzwiązkuztymSłownikjęzykapolskiego,wydanystaraniemikosztemM.Orgelbranda,
Wilno1861,s.1189.
5
Zob.wzwiązkuztymJ.Karłowicz,A.Kryński,W
.Niedźwiedzki,Słownikjęzykapolskiego,t.IV
,
Warszawa1908,s.965.
6
Zob.S.Dubisz(red.),Uniwersalnysłownikjęzykapolskiego,t.III,Warszawa2003,s.845.
7
Zob.np.M.S.B.Linde,Słownikjęzykapolskiego,t.IV
,Warszawa1995,s.452;Słownikjęzykapol-
skiegoPWN[P–Ż],Warszawa2007,s.124.
29