Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Prezentowanewydawnictwoźródłoweskierowanejestdowszyst-
kichzainteresowanychhistoriąspołecznądawnychPrusZachodnich1.
Składasięonowyłącznieztekstówpochodzącychzpolskiejprasywy-
dawanejnatymterenie.Wybórprasyjakoźródładoanalizywydaje
sięwpełniuzasadniony,gdyżwXIXw.stanowiłaonajedenznajważ-
niejszychśrodkówkomunikacjispołecznej,odzwierciedlałaistotne
dlaspołeczeństwaprocesymodernizacyjnewłaściwedlaepoki.Prasa
zachodniopruskaprócztradycyjnejroliinformacyjnejiopiniotwórczej
spełniałarównieżważnefunkcjeorganizatorskie,niejednokrotnieza-
stępująctutejszejspołecznościwieleinstytucji.Wokółtytułówpraso-
wychkoncentrowałosiężyciespołeczno-polityczne.Jejtreściprzepeł-
1Termin„PrusyZachodnie”dlaoznaczeniapewnegoobszaruwXIXw.wszedł
jużnastałedohistoriografiipolskiej.(WartowspomniećtupracęJózefaBorzyszkow-
skiegoInteligencjapolskawPrusachZachodnichwlatach1848-1920czySzczepana
Wierzchosławskiegotakiejak:PolskiruchnarodowywPrusachZachodnichwlatach
1860-1914orazElitypolskiegoruchunarodowegowPoznańskiemiwPrusachZachod-
nichwlatach1850-1914).Możeonjednakbudzićpewnewątpliwości,sugerując,że
womawianymokresiefunkcjonowałajednolitaprowincjaPrusyZachodnie,cojest
niezgodnezprawdą,ponieważod1824do1878r.PrusyZachodniejakoprowincja
nieistniały.Wchodziłyonewskładprowincji„Prusy”zestolicąwKrólewcu.Użycie
jednaktegookreśleniawydajesięnajbardziejtrafneztegowzględu,żewprowadzenie
innejnazwy,jaknp.PomorzeGdańskie,któraczęstowliteraturzeprzedmiotustoso-
wanajestzamiennie,bywaróżnieinterpretowane.Dlawieluoznaczaprzedewszyst-
kimpółnocnączęśćprowincji,awięcjedynierejencjęgdańską,bezuwzględnienia
ziemichełmińskiej.WprzypadkachkiedyokreśleniePomorzeGdańskiemabyćrów-
noznaczneobszarowozprowincjązachodniopruską,możnazauważyćmarginesowe
traktowanieziemichełmińskiej.ZaprzyjęciemokreśleniaPrusyZachodniezadecy-
dowałrównieżfaktposługiwaniasięnimprzezPolakówzamieszkującychtenteren
wXIXipoczątkachXXwieku.Nazwatapojawiałasięwgazetachpolskich,operowali
niązarównopublicyści,jakipisarze.