Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24IAleksandraBeataMakowska
10Odpojęciadoterminu
Terminologiastanowipodstawowywskaźnik,zapomocąktóregomożna
określić,czydanytekstjestspecjalistyczny,bowiem„stanowizasadniczy
środekgromadzenia,przetwarzaniaitransferuwiedzyspecjalistycznej”lub
„zhierarchizowanyzbiórterminówzdanejdyscypliny”(Zauberga2005:107,
cyt.za:Mohammadi2013:3;Łukasik,Zych2014:1;Łukasik2009).Jednak-
że,rozpoczynającrozważanianatentemat,należyomówićróżnicepomię-
dzypojęciem,leksemematerminem.Wszystkiepojęciaodnosząsiędo
jednosteknoszącychznaczenie,aleskupiająsięnaróżnychaspektachtych
określeń.
Pojęciato„umysłoweodzwierciedlenia,któresąnośnikamiwiedzyoka-
tegoriach”,którepozwalająnamprzypisaćobiektydoodpowiednichkate-
goriilub„całościowyzestawcechcharakterystycznychobiektubadań,któ-
ryistniejewyłączniewumysłachnaukowców”(Cruse2006:29-30;Łukasik
2009:64).Możnajeteżtraktowaćjakopodstawowąjednostkęwiedzy,klu-
czowąwkategoryzacji.Stanowiąonepojęcia,„zapomocąktórychdoko-
nujemypodziałurzeczywistościnajednostkisłużącedojejracjonalnego
pojmowania”i„jeślisąonereprezentowanewjęzyku,stająsiękategoriami
językowymi.Odnosząsięonerównieżdokonceptualizacji,tzn.„treści
konceptualnejinałożonegonaniąobrazu”,comanacelustworzeniezna-
czenia,czyliumiejętności„konstruowaniasytuacjinaróżnesposobywcelu
ujęciamyśli”(Evans2007:31;Buczkowska2004:262;Langacker2009:166;
Waszakowa2020).Pojęcia,wedługEvans(2007),sąbowiemczęściąsystemu
ukształtowanegowprocesiepercepcyjnejanalizyznaczenia(ang.percep-
tualmeaninganalysis),wktórymkształtujesięschematwyobrażeniowy
(ang.imageschema).PonadtoEvanswyodrębniapojęcialeksykalne,które
stanowiąpojęciazakodowane„wformaciecharakterystycznymdladanego
języka”(Evans2007:31).
Pojęciaiichkategorietozbiórzorganizowanywgrupyzwanesystema-
mischematycznymi(ang.schematicsystems),wktórychkażdepojęcieza-
wieraczęśćwspólnejfunkcjistrukturalnej(Talmy2003).Cowięcej,sąone
skategoryzowanezgodniezwarunkamiprawdziwości,ponieważpojęcie
prawdyogrywakluczowąrolęwkoncepcjachznaczenia(Crof,Cruse2004:
14-15;Derra-Włochowicz2002:209).Dlategoteżanalizapojęćjestistotna
dlaterminologii,ponieważ„bankiterminologiczneewoluująwbankiwie-
