Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
IzabelaMoszczeńska
sięsianokosomirozkoszowaćsięzapachemświeżegosiana,ukazywałasię
namspozakopcapostaćwszarymżołnierskimszyneluzkarabinemwręku
ibagnetemzatkniętymuwylotulufy.Tobyłarosyjskastrażgraniczna.Bardzo
krótkispacerwystarczyłbydladotarciadonajbliższegopogranicznegomia-
steczka,którymbyłPiotrkówKujawski-wówczasPiotrkowemżydowskim
pospolicienazywany.Byłatotypowamieścinażydowska
126
,zaniedbana,błot-
nista,bezbrukówichodników,zgłębokimikałużaminaśrodkurynku,
zlichymidomkamionędznych,choćwgruncierzeczynieźlezaopatrzonych
sklepikach.Tylkowpobliżukościoła
127
,dworuiplebaniiwidaćbyłoporządne,
murowanebudynki.Ajednakwtejmarnejdziurzepowstałaniejednaspora
fortunakupiecka.MiasteczkoPiotrkówżyłoibogaciłosięprzemytnictwem.
Owastrażgraniczna,któranamsiępokazywałazakopcemnałąkachnaszych,
bardzobezskuteczniestrzegłakordonu,choćniekiedywnocnejporzeztej
stronydochodziłnasodgłosstrzału.Przemytnictwokwitłonawielkąskalę.
Wszystkiesklepikipiotrkowskiepełnebyłyimportowanychtowarówprzemysłu
niemieckiego,norymberszczyzny
128
,łokciowizny
129
itd.,aległównymprzedmio-
temhandlubyławódkaiinnetrunkiznacznietańszezapruskągranicąniż
porosyjskiejstronie.Toteżrazemzprzemytnictwemrozpanoszyłosięipijań-
stwo,arzeczyckakarczmanierazponocachrozbrzmiewałamuzykąitańcem,
gdybandyprzemytnikówoblewałypomyślnewyprawylubpiłyflnakuraż”
przednocnąwycieczką.
Przyznaćnależy,żebyłyiokolicznościłagodzącedlategozdrożnegopro-
cederu:samopołożeniegeograficznenieomalzmuszałodołamaniaprawa,
apoziommoralnyrosyjskiejadministracjiwprostjużnietylkotolerował,
alewręczpopierałtenhandelprzezflzielonągranicę”.
Nawschódodkomorypiotrkowskiejnajbliższaodnasstacjakolejowaznaj-
dowałasięwodległościsześciumil,abyłniąWłocławek
130
.Niebyłtojeszcze
126WSłownikugeograficznymKrólestwaPolskiego…,t.VIII,Warszawa1887
,s.210-211wy-
stępujenazwaPiotrkowolubPiotrkowoŻydowskie.Piotrkówutraciłprawamiejskiew1870r.;
miał1012mieszkańców,zczego730byłoŻydami.Od1815r.miejscowośćznajdowałasię
wzaborzerosyjskim,wpowiecienieszawskim.ZRzeczycydoPiotrkowaKujawskiegojest
ok.3km.
127Kościółśw.JakubawPiotrkowieKujawskimwybudowanyzostałwpołowieXVIw.
(konsekracja1555)wstylugotyckimprzezks.PiotraPiotrowskiego,kanonikawłocławskiego
iwłaścicielaPiotrkowa.KościółbyłprzebudowywanywXIXiXXw.-dobudowanowieżę,
kapliceboczne.Wewnętrzuznajdujesięm.in.gotyckarzeźba-Pieta(ok.1400),barokowy
ołtarz(ok.1700).
128Drobneprzedmiotydomowegoużytku,zabawkidziecięce;ogólnie-dośćpogardli-
wie:drobnyitanitowar.
129Towarytekstylnesprzedawanenałokcie.
130Włocławekznajdowałsięwzaborzerosyjskim.StacjaweWłocławkuleżynaszlaku
KoleiWarszawsko-Bydgoskiejotwartejw1861-1862r.OdległośćdrogowazRzeczycydo
Włocławkatook.55km,czylirzeczywiścieok.6milpolskich.
