Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IrenaPietrzyk
istotnezagrożenia.Zanajpoważniejszeztychzagrożeńuznajesię
destabilizowaniegospodarkiświatowejwnastępstwiekryzysówfi-
nansowychorazpogłębianienierównościmiędzykrajamiiregionami
czyteżwewnątrzpaństwiichregionów(zob.m.in.Liberska1998,
s.56;Deleu2005;Sassen2007;Stiglitz2007;
Rapportsurle
commerce...
2008,s.15).
Przedmiotkontrowersjistanowitakżetrwałośćinieuchronność
procesuglobalizacji,którawopiniiwieluautorówmacharakter
uniwersalnyinieodwracalny,pomimoiżwjegoprzebiegumogąwy-
stępowaćfazyprzyspieszeniairegresu(Kaliński2004,s.34).
Innizkolei–wskazującnaprzykładykrajów,wktórychdoszło
wostatnichlatachdoprzesunięciasięwahadławstronęneopo-
pulizmuiprotekcjonizmu–zwracająuwagęnałatwąodwracalność
tendencjiglobalizacyjnych,stawiającąpodznakiemzapytaniaprzy-
szłośćtegoprocesu
2
.ZdaniemJ.Stiglitza(2007,s.14,42)„globa-
lizacja,takjakrozwój,niejestczymśnieuniknionym”i„jeśli
globalizacjaniebędzieprzynosićkorzyściznaczącejwiększościludzi,
wówczaswiększośćtananiązareaguje”
3
.
Brakjestwreszciejednomyślnościwpoglądachnapoczątkipro-
cesuglobalizacji,oczymświadczywyróżnianiewliteraturzedwóch
nurtówwpodejściudotegozjawiska(Müller2004,s.38in.).
Wedługprzedstawicielipierwszegonurtu,źródełglobalizacjiupa-
trywaćmożnawbardzoodległejprzeszłości,anawetwstarożytności,
ponieważistniejącewówczasszlakihandlowe(m.in.Jedwabny,
Bursztynowy,Kadzidła)uznaćwypadazajedneznajstarszychgos-
podarczo-kulturowychpowiązańludnościzamieszkującejodległeod
siebieprzestrzenie(Kaliński2004,s.10in.;Temin2006;Szymańska
2007,s.244).Powiązaniaterozwinęłysięszczególniewepocewiel-
kichodkryćgeograficznychizapoczątkowałyproces,który–pomimo
2
NaprzykładP.Ghemawat„GazetaWyborcza”24–25III2007r.;zob.także:
M.Wolf„FinancialTimes”10I2007r.
3
Wymownymprzykłademtakiejskutecznejreakcjibyłom.in.zablokowanieprzez
organizacjepozarządowetoczącychsięwlatach1995–1997negocjacjiwłoniepaństw
członkowskichOECDwsprawieWielostronnegoPorozumieniaInwestycyjnego
(
MultilateralAgreementonInvestment
–MAI),któregoprojektskrytykowanoza
narzuceniewszelkichmożliwychzobowiązańnarządykrajówprzyjmującychinwe-
storów,natomiasttychostatnich„zwolniono”zjakichkolwiekobowiązkówwobec
krajówgoszczących.Organizacjepozarządowezdobyłyprojektporozumieniaiza-
alarmowałyopinięświatową.OstateczniesprzeciwFrancjiiobojętnośćUSAspo-
wodowałyzarzucenietegoprojektuwroku1998.
12
