Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wielowymiarowośćpracy
23
dostrzegającwniejnietylkojejcharakterczynnościowy,alerównieżczłowieka
jakoindywiduum,przyczyniającegosiędokształtowanianowoczesnegooblicza
pracy.Znaczącywkładnależydoencyklopedystów,którymzawdzięczamyopis
pracwrzemiośle(tamże,s.46,Nowacki,1999)wrazzakcentemnauzdolnienia
ipracowitość(tamże,s.47)jakowłaściwościcechująceczłowiekaiwiodącegodo
sukcesu.Oweaspektytoprzyczynkarstwowspółczesnychpoglądównakwalifika-
cje,główniespołeczno-moralne.Wątekpostawiichsednowyrażająmyśliuczo-
nychtegookresu,m.in.BeniaminaFranklina(1706-1790)„Jeślibędzieszpraco-
witybędzieszmiędzykrólami”czy„Pracąmożebyćmierzonawartośćsrebra
równiedobrze,jakwartośćwszelkichinnychrzeczy”(Nowacki,2007,s.25).
Aspektkwalifikacjizawodowychmaźródłowteoriizdolności,którapojawi-
łasięwkońcuXVIIwieku(Nowacki,2001,49,Scharmann,1956)dziękipra-
comAntoniegoLaurentaLavoisiera(1743-1794).Stwierdziłon,żepomimo
ogromnejróżnorodnościzajęćczłowieka,azatemiczynnościpracęmożnaspro-
wadzićdokilkuzasadniczychjejsposobów,amianowiciemechanicznychiche-
micznychiwtensposóbwydzielićpewnenaukipraktyczneopartenageometrii,
matematyce,mechanice,technice,procesachchemicznych(utlenianie),fizycz-
nych(krystalizacji),czybiochemicznych(fermentacji).Pracasprowadzasię
wówczasdowykonywaniaczynności.Ichaspektwyrażawspomnianynurtakty-
wistyczny,realizowanydziękiręcebędącejsymbolempracy,awespółzrozum-
nościączłowieka(por.Wyszyński,1991,s.18-19),pozwolił„oswoićprzyrodę”,
wytworzyłnarzędziapracyjakopierwszepodstawytechniki,zczasempokazał
możliwośćzastąpieniapracyręcznej,nietylkonarzędziami,alemaszynami,
anastępniekolejnymizdobyczamicywilizacyjnymi,wyrażonymiautomatami
(Spengler,1990,s.9)„przekształcającymimateriałynatury”(Nowacki,2005,s.17).
Procesytepozwalająpostrzegaćczłowiekajakotwórcę.Twórczośćtaowocowa-
łanowymitechnikami,którewymagałyopanowywaniakolejnychczynności,
tworzącychpracę,wykonywanąwnowychzawodach,wymagającychinnych
wyższychumiejętności,atymsamym-kwalifikacjizawodowych.Okrestwór-
czegoudziałuczłowiekawprocespracyilustrujerewolucjanaukowo-technicz-
na,której„korzenie”mająsweźródłowdorobkuencyklopedystów.Ichdzieło
„Encyklopedianauk,umiejętnościirzemiosł”(1751-1780)spowodowałopro-
cesemancypacjirzemiosłaijegopracownikówwwynikugłoszonychhaseł
„Leissezfaire”,„Lassespasser”,dlaktórychważniejszabyławolnośćidążenie
doniejczłowiekaorazwyzwolonajegoindywidualnośćiinicjatywność,przy-
czyniającasiędonowejorganizacjiitechnikipracy.Następstwemowychzmian
osobowościowychstałysięodkrycianaukowe,umożliwiającetworzenieno-
wychwarunkówdopełnego,nieskrępowanegorozwojuczłowieka,przyczynia-
jącesiędoswobodnegorozwojupracy,nietylkowwarsztatachrzemieślniczych,