Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poznawczareprezentacjaświatawumyśle
35
zaśdlaprzedstawicielikonstruktywizmureprezentacjestanowiąefektzłożonejkonstruk-
cjiumysłowej,wktórejdanezmysłowesąwyrażone(nprzetłumaczone”)wspecjalnym
językuumysłowym.
Pamięćwwąskimujęciutosystemzapisu,przechowywaniaiodtwarzaniainformacji
wcelujejprzyszłegoużycia.Dziękitakrozumianejpamięcimożemynp.przygotować
siędoegzaminu,rozmowykwalifikacyjnejlubkonwersacjiwjęzykuobcym.Pamięć
wszerokimrozumieniujestsystememprzechowywaniainformacjibezwzględunacel
czyintencję.Jestodpowiedzialnazaprzechowywaniewszelkichinformacji,niezależnie
odformatulubźródłapochodzenia.Przechowujeinformacjewczasieultrakrótkim(mniej
niżpółsekundy)lubprzezcałeżycieczłowieka(czylibezograniczeńczasowych).Prze-
chowujewiedzęoogólnieznanychfaktach(np.nazwiskolegendarnegoprzywódcySoli-
darności),oindywidualnychdoświadczeniach(np.pierwszypocałunek)ioprocedurach
(np.wyplataniekoszykazwikliny).Wpamięcitrwałejzapisywanesąśladyprzeszłych
doświadczeń-nawette,zktórychczłowiekniezdajesobiesprawy.Najprościejujmując,
pamięćtozespółprocesówpoznawczychzaangażowanychwnabywanie,przechowy-
wanieipóźniejszeodtwarzanieinformacji.
1.2.1.Pamięć,wiedzaireprezentacjepoznawcze
Pamięćprzemijającaprzechowujeinformacjewsposóbnietrwały,czyliwstosunkowo
krótkimczasie,coniejestjejwadą,leczwynikazpełnionychprzezniąfunkcji.Pamięć
trwałaprzechowujeinformacjebezwyraźnychograniczeńczasowych(Nęcka,Orze-
chowskiiSzymura,2006).
Zanajogólniejsząklasyfikacjęrodzajówpamięcimożnauznaćpodziałwprowadzo-
nyprzezSquire’a(1986,1993),któregopodstawąbyłokryteriumformprzechowywa-
niaimechanizmówwydobywaniadanychzpamięci.Przyjmujączałożenie,żewiedzę
przechowujemywpamięci,autortenumiejętniepołączyłklasyfikacjępamięciiwiedzy,
wyróżniającwiedzędeklaratywnąiniedeklaratywną(zwanątakżeproceduralną).Do
wiedzyniedeklaratywnejzaliczyłnietylkoproceduralnenawykiiumiejętności,trady-
cyjnieujmowanejakowiedzaproceduralna,alerównieżinneformynabywaniaalbomo-
dyfikacjizapisówwpamięci,tj.efektypoprzedzaniazwaneprimingiem,warunkowania
klasycznego,atakżenieasocjacyjnegouczeniasię,np.związanegozhabituacją,októrych
będziemowawdalszejczęścitegorozdziału.Wymienioneformymająpostaćniedekla-
ratywną,cowiążesięztrudnościamiwzakresieichwerbalizacji(nnazywania”).Squire
iZola-Morgan(1991)wyraźniewskazująnapodobieństwopamięcideklaratywnejdotzw.
wiedzyjawnej,natomiastpamięciniedeklaratywnejdotzw.wiedzyukrytej.
Pamięćdeklaratywna(jawna),którejtreścimogązostaćuświadomioneizwerba-
lizowane,odnosisiędofaktówidowydarzeń.Wydobycieinformacjinależącychdotego
typupamięciwymagawysiłkupoznawczegoijestniezależneodkontekstu(możemyje
wykorzystaćwsytuacjachinnychniżte,wktórychzostałyzapamiętane).
Jesttowiedza,że…(wiem,jaknazywasięurzędującyprezydentUSA).
Pamięćniedeklaratywnamacharakterutajony,niejawny,jestniewerbalizowalna.
Wydobywanieinformacjiprzebiegaautomatycznie,nieświadomie.Pamięćniedeklara-
tywnaumożliwiawykonaniepewnychczynnościwdokładnieokreślonymkontekście
sytuacyjnym.
