Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mapytanie,jakżyć.Dobrymodniesieniemjestturównieżzderzeniedwóchtypów
racjonalnościidwóchstylówmyślenia-filozofa(metafizyka)ifizyka:
napytanie:dlaczegoobowiązujeprawograwitacji,powołujemysięnaogólnąteorię
względnościistwierdzamy,żeciałazakrzywiajączasoprzestrzeń,anastępnieporu-
szająsięwzdłużnnajbardziejprostychkrzywych”(wzdłużgeodetyk)wtejczaso-
przestrzeni.Fizykrozumiejącysenstychwypowiedzi,przyjmujejejakowyjaśnienie,
alefilozofmożepytaćdalej:dlaczegociałazakrzywiajączasoprzestrzeń?Dlaczego
musząpotemporuszaćsięwzdłużgeodetyk?Itp.,itp.Odpowiedź:nponieważwyma-
gajątegorównaniaEinsteina”
,niezadowolifilozofa,gdyżzpewnościązapytaon:
dlaczegoakuratrównaniaEinsteina?Iwogóledlaczegojakiekolwiekrównania?Ciąg
tegorodzajupytańmożesięgaćadinfinitum,ukazującbezsilnośćmatematyczno-
-empirycznejmetodywobecciekawościtypowejdlakażdegonormalnegodziecka-
ciekawości,którąmożewykorzenićtylkozbytspecjalistycznewykształcenie3.
Mamytuklarownąilustracjęspecyfikiigranicymyślenianaukowegowobrę-
bienaukiprzyrodniczej(ang.science).Analogicznietakągranicęstanowiąpytania
typu:nDlaczegowodajestprzejrzysta?”czynDlaczegoistniejepromieniowanieelek-
tromagnetyczne?.Wnauceopartejnametodziematematyczno-empirycznejnie
zadajesiętakichpytań.Niedlatego,żeprzemycająonekoncepcjęninteligentnego
projektu”(niemożliwądoempirycznegopotwierdzenia),aledlatego,żetametodanie
działawprzestrzenimożliwychtuhipotez(stawianychnaprzykładwmetafizyce),
leczzakładawrazzistnieniemświatafizycznegoistnienierównieżjegowłasności,
którymiprzejrzystośćwodyipromieniowanieelektromagnetyczne.
Najważniejszymefektempraktykowaniamyślenianaukowegojestnauka,ale
myślenienaukoweniezamykasięwobrębiebadańnaukowych,takjakgranice
racjonalnościniezamykająsięwgranicachnauki.
Przyjrzyjmysiętakiejscence:
-ToGalileusz-wyjaśniłArystoteles.-Głosi,żeświatmożnazrozumiećwdrodze
obserwacjiieksperymentów.Jestmyślicielempozbawionymwyobraźni,alejego
wynikizasługująnauwagę.
-MoZiteżprowadziłobserwacjeieksperymentował-rzekłWang.
Galileuszprychnął.
-Mimotomiałwschodnisposóbmyślenia.MoZibyłmistykiemwszatachuczonego.
Nigdynietraktowałpoważniedanych,któreuzyskiwałpodczasobserwacji,aswój
modelzbudowałwoparciuosubiektywnespekulacje.Tośmieszne!Współczujęmu,
3MichałHeller,Filozofianauki.Wprowadzenie(Kraków:Petrus,2009),110.
52
CZĘŚĆI.HISTORIAJAKOPRZEDMIOTREFLEKSJIMETODOLOGICZNEJ