Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
ROZDZIAŁ1
wipolitycznemu,awielerozwiązańinstytucjonalnychiproceduralnychjestwzo-
rowanychnasystemachpaństwowych.ŚwiadcząotymobecnewstrukturzeUE
takieelementyjak:instytucje,partiepolityczne,biurokracja,grupyinteresuioby-
watele,realizowaniepolityk,wtymtakżepolitykizagranicznej,własnawaluta15.
SystempolitycznyUEmożnatakżeująćwperspektywiepodsystemów,charak-
terystycznychdlatradycyjnychsystemówpolitycznych:podsystemuinstytucjo-
nalnego,relacyjnego,funkcjonalnegoinormatywnego,którepozwalajądostrzec
zjawiskafunkcjonowaniainstytucji,własnego,szczególnegosystemuprawa,
wyraźnieokreślonychcelów,ujmowanychwformułępolitykorazsiecizależności
irelacjikształtującychsiępomiędzyuczestnikamisystemu.Jednymzprekursorów
takiegoujęciajestSimonHix,któryporównującUnięEuropejskądoorganiza-
cjimiędzynarodowejczyklasycznegosystemufederalnego,odrzucatemożliwo-
ści,wykazującichniezgodnośćzrozwiązaniami,którestosowanesąwUnii16.
ważnymnurtemwbadaniachnadsystemempolitycznymjesttakżeaspektdynamizmu,umiejętność
wyodrębnieniaprzedmiotubadańodzjawisk,procesówizachowań,stanowiącychjegootoczenie:
A.Rapoport,SomeSystemApproachestoPoliticalTheory,w:VarietiesofPoliticalTheory,podred.
D.Eastona,EanglewoodCliffs,NewYork1966,s.130;P
.Sztompka,Analizasystemowawnaukach
politycznych,w:Metodologiczneiteoretyczneproblemynaukpolitycznych,podred.K.Opałka,PWN,
Warszawa1975,s.90.Takrozumiane,tradycyjnepodejściedokategoriisystemupolitycznegozwraca
takżeuwagęnaelementinterakcjipodejmowanychwewnątrzstrukturysystemu,podkreślacechę
otwartości,zdolnośćdorozwoju:A.Antoszewski,op.cit.,s.73-80.
TradycyjnynurtanalizymożnazatemspróbowaćzawrzećwnastępującejdefinicjiHZgodnie
zzałożeniamiogólnejteoriisystemówpowszechnieprzyjmujesię,żekażdysystem(wtymipolitycz-
ny)tocałośćskładającasięzczęścipozostającychwstanieinterakcjilubzestawskładników,międzyktó-
rymizachodząwzajemnestosunkiigdziekażdyskładnikpołączonyjestzinnymibezpośredniolub.Tym
coróżniposzczególnychautorówanalizującychżyciepolityczne,jestcharakterpodstawowychele-
mentówsystemu”:A.Antoszewski,op.cit.,s.75,za:R.Avkoff,Osystempojęćsystemowych,HPrak-
seologia”1973,nr2,s.144;L.Bertalanaffy,Ogólnateoriasystemów,PWN,Warszawa1984,s.48.
15Napodstawie:K.A.Wojtaszczyk,UniaEuropejska–IntegralnaWspólnotaEuropejczyków,
HPrzeglądEuropejski”2000,vol.1,nr1,s.12.Autornawiązujedosposoburozumieniasystemu
politycznegoprezentowanegoprzezKemansa,Walleace’a,Attiny,AndersenaiEliasena,Quermon-
ne’a,Wesselsa.Patrz:D.Easton,ThePoliticalSystem,NewYork:Knopf,1953;F
.Attina,IlSistema
PoliticoDellaCommunitaEuropa,Milan:Giufree1992;S.S.Andersen,K.A.Eliassen(eds.),Making
PolicyInEurope:theEuropeanizationofNationalPolicy-Making,London:Sage1993;H.Kemans,
Comparativepolitics:adistinctiveapproachtopoliticalscience?,w:H.Kemans(ed.),Comparative
Politics:NewDirectionsInTheoryandMethods,Amsterdam:VUPress1993;J.Quermonne,Le
Systèmepolitiquedel’Unioneuropéenne,Paris:Montchretien1994.Toujęciezostałotakżewyko-
rzystanewpublikacji:A.Wierzchowska,SysteminstytucjonalnyUniiEuropejskiej,Wydawnictwa
AkademickieiProfesjonalne,Warszawa2008.
16JakzauważaSimonHix,wUEmożnawyróżnićformalneregułydlakolektywnegokomuni-
kowaniasię,kanaływyjściawsystemiekomunikowania,obecnesąprocesymobilizowaniaobywateli,
iróżnychgrupdlazabezpieczaniatychróżnychdrógkomunikowania,czywreszcieistniejezjawisko
zainteresowaniawśródobywatelinietylkosprawamimaterialnymiikorzyściamizwiązanymizfunk-
cjonowaniemwramachwspólnoty,aletakżejesttokwestiaobronyipopieraniapewnychwartości.
UEjawisięjakosystem,niejestjednowymiarowąstrukturązawiązanądlapartykularnegocelu,ale
jestsystemempowiązańwieluczęściizpewnościąwykreowałaróżnorodneścieżkikomunikacyjne.
