Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XIXstuleciebyłodlaPolakówczasemklęsk,upokorzeńicierpienia.
WwynikuosiemnastowiecznychrozbiorówzostalipozbawieniOjczy-
zny,anazwaPolskiwymazanazmapyEuropyiświatana123lata.
Nieudanezrywypowstańczeorazpolitykarepresjiwobecuczestników
walkoniepodległośćpowiększałyszeregiemigrantów.Największafala
uchodźstwapolskiego(tzw.WielkaEmigracja)przeszłaprzezEuropę
poupadkupowstanialistopadowego.Znaleźlisięwniejczłonkowie
rodzinyCzartoryskich,jednegoznajstarszychinajzacniejszyrodów
polskich,wywodzącychswojekorzenieodJagiellonów.Najwybit-
niejszyichprzedstawiciel,AdamJerzyCzartoryski,synAdamaKazi-
mierzaCzartoryskiegoiIzabelizFlemingówCzartoryskiej,zaudział
wpowstaniubyłściganyprzezwładzecarskie.
WśróduciekającychbyłdziewięcioletniWitoldAdamCzarto-
ryski,pierworodnysynksięciaAdamaJerzegoiAnnyzSapiehów
Czartoryskiej,niedoszłydziedzicPuław,zktórymrodzina,atakże
częśćpolskiejemigracjiwiązaliogromnenadzieje.Miałwspieraćojca
wdziałalnościnarodowo-wyzwoleńczejapotemsamwalczyćosuwe-
rennąPolskę.Niektórzywidzieliwnimnawetprzyszłegokrólaod-
rodzonejRzeczpospolitej.Przezznacznegronosobiewspółczesnych
uchodziłjednakzaosobędośćprzeciętną.LudwikBystrzonowski
zanotowałwswymDzienniku,żewprawdzieposiadaonDwszystkie
przymiotystanu”,jestDpraktyczny,bystry,chytry,odważnyiuparty”
aleDbezserca,leniwyiniewierzy”1.Tegorodzajuopinieniebyłybez-
1BCz,rkps6879IV,L.Bystrzonowski,Dziennik,DKsiążkaII”,24VI1847,
27–28XII1850,15IV,21IVinotatkizVI1851orazBCz,rkps7090III,L.By-
strzonowskidoW.Czartoryskiego,Paryż,11IV1851.
~7~
