Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Cywilizacja
Ryci1
Klasycystycznybudynek
giełdywLondynie
dalejpozostawałypozatymiproblemami,alboteżodczułytezmianywniewielkim
zakresieiwtakimsamymzakresiesamejewprowadzały,mimoiżwIndiach,Chinach,
Japoniiistniałystareiludnecentramiejskie,coprawdawswoimcharakterzeodbiega-
jąceodeuropejskichczypółnocnoamerykańskich.
Jużokoło1800r.dokładniebyłowidać,żeEuropadominujewewszystkichpro-
cesachcywilizacyjnych.[Alfabetycznenowości]Jejpozycjabyłaniezagrożonaiwobec
innychcywilizacjirosnąca.JednymsłowemwiekXIXjużwpełninależałdoEuropy.Ani
wewcześniejszychswoichdziejach,aniteżwpóźniejszychnieosiągnęłaonatakwiele,
niezdobyłatakiejprzewaginadpozostałymicywilizacjamijakwówczas.Europejczycy
zaczęlimiećteżświadomośćswoichmożliwości,pozycjiorazwładzy,któraimsiędo-
stała.Niemniejtrudnoteżniedostrzeciniepamiętać,żenadalekiejprowincjiEuropa
pozostawałaprawietakąjakprzedwiekami.Szerokiepokładyarchaicznychstruktur
myśleniaiżycianajdłużejsięostałyiprzetrwałynaBałkanachiwEuropieWschodniej,
możepozamiastamistołecznymi,takimijakchoćbySt.Petersburg.
Jednekrajepozaeuropejskie,widzącoczywistekorzyścizeuropejskiejmodernizacji,
próbowałysame,nadrodzeodgórnejdecyzjipanującego,wprowadzaćtejejelementy,
którewzmacniałypaństwoiwładzęmonarszą,aleniezaburzałytradycyjnychukładów,
przyzwyczajeńizachowańinienaruszałyichtożsamościkulturowej.Takczyniły
władzechoćbytakichpaństw,jakTurcja,EgiptczyTunis.Inneregionywybrałydrogę
izolacji,przynajmniejdoczasu.Uważałybowiem,żeotwarciesięnaEuropęprowa-
dzidouzależnieniaekonomicznego,kulturowegoipolitycznego.Prócztegoswoją
cywilizacjęwysokoceniłyiszanowały,aoeuropejskiejniemiałynajlepszejopinii,
uważającjązabarbarzyńską,zaprostacką.TakpostępowałyChiny,Korea,Japonia.
dominacjaEuropy
archaicznestruktury
modernizacjaiizolacja
9
