Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
Mimotrudności,dlacałegoopracowaniaprzyjętopodziałchronologiczny.Poszcze-
gólnetomyodpowiadająwięcpewnymokresomdziejów,którewszakżemajązacezury
wielkiewydarzeniaraczejhistoriieuropejskiej,niżpozaeuropejskiej.Narzuciłotoauto-
romkoniecznośćsynchronicznegoczyteżwznacznymstopniuprzekrojowegopokazy-
waniabardzoróżnych-zależnieodkontynentu-przejawówżyciazbiorowego,awięc
kultur,ichdynamikiwewnętrznej,odniesieńzarównodoekonomiki,strukturspołecz-
nychiobyczajowych,jakteżdośrodowiskanaturalnego.Przyjętąwzamyśleparalelność
jednakniewpełnimożnabyłozrealizować.Historiiświataniedasięoderwaćodwiel-
kichproblemów,tezaśnigdyniemiałycharakteruświatowego.
Trzebawięcbyłoprzyjąć,żeposzczególneperyferiewielkichcywilizacjipojawiaćsię
będąnakartachtegodziełaniewujęciuparalelnymdowielkichproblemówdziejowych,
alewówczas,gdydokonywałyzrywucywilizacyjnegolubgdywinnysposóbdostawałysię
wwirhistorii.Niekiedypowodowałotokoniecznośćłamaniasynchroniipoto,abyna
owychperyferiachwidocznebyłynietylkobieżąceprocesyiważnewydarzenia,aletakże
źródładokonującychsięprzemian.Trzebateżbyłomiećnauwadzekoniecznośćznacz-
nychdysproporcjiwopisach.Obszaryowysokorozwiniętejhistoriografiiznalazłybar-
dziejbogatywątekichprzeszłości,awstosunkudoinnychczęstomożliwabyłazaledwie
ogólnacharakterystykaprocesówhistorycznych,poziomucywilizacyjnegoikultury.
Zgóryteżbyłowiadomo,żewtegorodzajuopracowaniuniedasięuniknąćrozma-
itychpunktówodniesienia.Chodziłoprzytymoto,abyprzyjmowanyeuropocentryzm
nienaruszałistotyDhistoriiświataD.Czyjednakhistorykeuropejski,niezależnieodtego,
zjakiejczęściEuropypochodzi,możeoderwaćsięodswoichwłasnychdoświadczeń,
wpewnymsensiedziedziczonych,iodejśćodswojegomiejscawidzeniaświata?CzyAme-
rykaninmożewidziećświatwinnejperspektywieniżamerykańskiej?Prawdopodobnie
nie.Ówpryzmatwłasnegośrodowiskacywilizacyjnego,własnychcechobyczajowych
imentalnych,jest-jaksięwydaje-niezbywalny.Własnypunktobserwacjihistorykmusi
zachować.Jegokrajikrągcywilizacyjny,wktórymwyrósł,pozostajeobszaremodniesie-
niadlajegoogląduświata.Matoswojezaletyiwady:jestdobre,booglądzzewnątrzdaje
większystopieńobiektywizmuinierzadkopozwaladostrzecto,cowewłasnejperspek-
tywiewydajesięnazbytoczywistelubmałociekawe,złezaś,ponieważnieczęstopozwala
wniknąćwobcecywilizacyjnie,mentalnieorazobyczajoworzeczyisprawynatyledo-
głębnie,byniewywołaćzastrzeżeńtych,którychonedotyczą.
Przywszystkichzastrzeżeniachitrudnościachmamynadzieję,żeWielkahistoriaświa-
ta,którejpierwszytomOficynaWydawniczaFOGRAorazwydawnictwoŚwiatKsiążki
oddajądorąkCzytelników,jestprzedsięwzięciempożytecznym,któreprzybliżynasdo
całościowegowidzeniaprzeszłościświata,wsytuacjijegoszybkiegokurczeniasiępod
względemmożliwościkomunikacyjnychiobieguinformacji.
Zestawieniabibliograficzneumieszczonenakońcuposzczególnychtomównieod-
zwierciedlająanierudycjiautorów,anizakresumateriałów,naktórychautorzyoparli
sięwswoichopracowaniach.Zawierajągłówniepozycjepolskojęzyczne,rzadziejprace
wjęzykachobcych,którezregułypowinnywypełnićniedostatekpolskiegopiśmien-
nictwahistorycznego.Wzamyśleautorówzestawionewbibliografiipozycjepowinny
służyćposzerzeniuwiedzy,gdybyCzytelnikodczuwałtakąpotrzebęwodniesieniudo
jakiegośkonkretnegotematuczyokresuhistorycznego,iułatwićdalszeposzukiwania
wliteraturzeprzedmiotu.Tylkowtymsensiemogąonebyćprzydatnetakżemłodzie-
żystudiującej.
JerzyWyrozumski
6
