Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Naukaprawapo1945roku...
postępowycharaktertakiegourządzeniaustrojowego.Wrzeczywistości
chodziłooto,żewolaPolskiejZjednoczonejPartiiRobotniczej,podnie-
sionadogodnościustawy,niemogłaprzecieżpodlegaćkontrolijakiegoś
pozaparlamentarnegoorganu,bogodziłobytowkierownicząrolępartii.
Wlatach60.XXwiekustanowiskosformułowaneprzezS.Rozma-
rynazostałopodtrzymanewkilkukolejnychpracach
7
,alejużwtedyza-
czętoteżpodważaćtenpogląd.Wszystkietesporytoczyłysięwramach
określonychprzezistniejącerealiaustrojowopolityczne,aczkolwiekich
senszmieniałsięzupływemczasu.
W1961r.,wtrakciezjazdukatedrprawakonstytucyjnego,kiedy
dyskutowanonadkontroląkonstytucyjnościustawwpaństwachzachod-
nich,MarekSobolewskiwysunąłtezę,iżinstytucjata,pojejgruntownym
przekształceniu,mogłabybyćzastosowanazpożytkiemwpaństwie
socjalistycznym
8
,corozpoczęłoprocesprzełamywaniaistotnegotabu
doktrynalnego.WtymsamymrokuKarolM.Pospieszalskiwrecenzji
pracyS.RozmarynaKonstytucjajakoustawazasadniczaPRLodrzucił
stanowiskoautorawsprawieniedopuszczalnościistnieniasądownictwa
konstytucyjnegojakoinstytucjonalnejgwarancjizgodnościustawzwy-
kłych(iaktówzmocąustawy)zkonstytucją.Jegozdaniem,ścisłeprze-
strzeganieprawa(art.4ust.2KonstytucjiPRL)oznaczało,żenależy„dać
pierwszeństwonormiepóźniejszejprzedwcześniejszą,wyższejprzed
niższą”.Aztegowynika,że:„Określenie„organnajwyższy”niemoże
wżadnymrazieoznaczać,żeorgantenzostałwdrobnymchoćbywycin-
kuwyjętyspodmocytegosystemu,którysamstworzył.Nietyleonjest
„najwyższy”,(...)ileprawojestnajwyższe,tzn.uchwalonaprzezniego
konstytucja”.Pozatymodopuszczalnościistnieniasądownictwakonsty-
7
S.Rozmaryn,KonstytucjajakoustawazasadniczaPRL,Warszawa1961orazdrugie
zmienioneiuzupełnionewydaniez1967r
.(rozdz.4).Zob.teżJ.Zakrzewska,Kontrola
konstytucyjnościustaw(wewspółczesnympaństwieburżuazyjnym),Warszawa1964,
którawcałejrozciągłościpodtrzymałapoglądydominującewPolsceodkońcalat40.
8
J.Ziembiński,Sesjanaukowakatedrprawakonstytucyjnego,„PaństwoiPrawo”
,
1961,nr12,s.1054.
11
