Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
NaKresachWschodnich
SzymonaMohyły,przebywającynauchodźstwiewMołdawii,prosiliJanaZamoy-
skiegooponownąinterwencjęnaWołoszczyźnie,cobyłoniewątpliwieuzgodnione
zJeremimMohyłą58.
Opróczsprawwojennychpokaźnaliczbalistówdotyczykwestiidyplomatycz-
nych.JesttozrozumiałezuwaginakoniecznośćzalegalizowaniapanowaniaJe-
remiegoMohyłyusułtanaorazzewzględunafunkcjępośrednika,jakąpełniła
MołdawiadlaRzeczypospolitejwjejstosunkachzPortąiChanatemKrymskim.
JużuproguswegopanowaniaJeremiMohyła,będączagrożonyprzezZygmunta
Batorego,zwracałsiędoJanaZamoyskiegozprośbą,bytenwyjednałukrólain-
terwencjędyplomatycznąnarzeczMohyłyuZygmuntaBatoregoisułtana.Wtym
samymliściezałączałhetmanowikorespondencjęsułtanaiwielkiegowezyraSinana
paszy,przywiezionąprzezczauszaKaraMehmeda59.
AktywnośćJeremiegoMohyłyjakopośrednikawkontaktachdyplomatycznych
dajesięzauważyćw1598roku,przyokazjiposelstwaJanaSzczęsnegoHerburtado
Turcji.Jegocelembyłom.in.ostateczneuregulowaniestatusuprawnegoMołdawii
jakolennapolskiego60.HospodarmołdawskiinformowałwsierpniuJanaZamoy-
skiegooprzybyciudoSuczawydwóchposłańcówzlistamiodJanaSzczęsnego
Herburta,wysłanychprzezposłapolskiegozeStambułu.Hospodarodesłałtelisty
hetmanowi,aosamympoślesądził,żejużotrzymałodprawęuTurków61.
ZimąnastępnegorokuJeremiMohyłazająłsiępośredniczeniemwukładach
polsko-tatarskich.Wlutym1599rokudonosiłhetmanowi,żecoprawdaniewrócił
jeszczeposełmołdawskizposłemchańskim,ale25lutegohospodargościłusiebie
posłakrólewskiegoNikodemaKossakowskiegoiposłówchańskichnawspólnych
58
Bojarzywołoscy(m.in.metropolitaEufremiej,dwornikDanDanewiczispatarJonat)do
J.Zamoyskiego,Jassy,9IV1604r.W:Documenteprivitoare…,supl.2,vol.2,nrCLXVI,s.331—333.
HospodaremwołoskimbyłwówczasRaduŞerban(1602—1610iczerwiec—wrzesień1611—drugie
panowaniebyłoprzerywnikiemwrządachRaduMihniinaWołoszczyźnie).Zob.Vademecumbał-
kanisty…,s.271.OkazałsięonsprzymierzeńcemHabsburgówiw1611rokuzostałusuniętyprzez
Turków,podobniejakhospodarmołdawskiKonstantyMohyła.ZmarłnaemigracjiwWiedniu
w1620roku.Zob.m.in.V.ConsTanTinov:StanisławŻółkiewskiikonfrontacjepolsko-otomańskie
wMołdawiiwlatach1615—1620.nRevistadeistorieaMoldovei”2004,nr1(57),s.69.
59
BojarzywołoscydoJ.Zamoyskiego,Suczawa,21XII1595r.W:Documenteprivitoare…,
supl.2,vol.1,nrCXC,s.373—374.
60PoselstwoJ.S.HerburtadoStambułuw1598rokuomawiaD.Skorupa:Stosunkipolsko-ta-
tarskie…,s.65—66.InstrukcjęposelskąwydanoJ.S.HerburtowiwWarszawie8maja1598roku.
Zob.DocumenteprivitoarelaistoriaRomanieiculesedinarhivelepolone.Vol.1:SecolulalXVI-lea.
Wyd.I.Corfus.Bucureşti1979,nr200,s.386—387(dalej:I.Corfus:Documente…).Zawarty
wStambuletraktat,będącymodyfikacjąukładuz1597roku,wydałD.KołodZiejcZYk:Otoman-
-PolishDiplomaticRelations(15th—18thCentury).AnAnnotatedEditionofAhdnamesandOther
Documents.Leiden—Boston—Köln2000,s.319—323.
61AGAD,AZ150,s.23—24,JeremiMohyładoJ.Zamoyskiego,Suczawa,9VIII1598r.Hospo-
darzałączyłwtymliścieinformacjeotureckichplanachwojennych,pisząc,iżsułtanMehmedIII
niewybierałsięosobiścienawojnę,zleciwszyjejprowadzeniechanowi.
