Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Artykuły
zdaniemniektórych,wskazująnakonkretne,bardzospecyficznecechyboga
45
.
TakwięcpiessymbolizowałbyzdolnościCernunosadouzdrawiania,odradzania
orazświadczyłbyojegozwiązkachzkultamichtonicznymi.Wiaręwzdolności
leczniczetegobogazdajesiępotwierdzaćobecnośćjegoposągówwsanktuariach
powstałychprzyźródłachleczniczych46.Zpolowaniamiprawdopodobniewiąże
siętakżewizerunekbogazptakami,owocamiipsemznanyzMoux
47
.Piesprzed-
stawionyrazemzbóstwemmógłbyćpoprostujegotowarzyszemlubwskazywać
nazwiązkizzaświatami.Jesttoprawdopodobnainterpretacja,jakożetowarzyszą
mukruki,którewwierzeniachceltyckichbyłyzwierzętamiprofetycznymi,silnie
związanymizzaświatami.
SzerokiekompetencjeprzypisywaneprzezCeltówpsomspowodowały,że
równieczęstocobogomtowarzyszyłyoneboginiomocechachMatres48.Charak-
terystycznejest,żewystępującwroliatrybutówbóstwkobiecych,psynabierały
zupełnieinnychcech.Wynikałotoprzedewszystkimzeszczególnegocharakteru
celtyckichMatres,czylibogiń-matek
49
.Byłatoszczególnagrupabogiń,których
rodowódsięgałwwieluprzypadkachjeszczeepokikamienia.Typowoceltyckie
boginie-matkipowstałyzpołączeniacechprzypisywanychWielkimMacierzom,
czczonymprzezpierwszychrolników,iindoeuropejskimboginiom-matkom.Zwy-
mieszaniatychcechzrodziłsięoryginalny,typowoceltyckikult,któregojedną
zgłównychkoncepcjibyłdualizmbogiń.CeltyckieMatrescharakteryzująsiębo-
wiemzestawemcechorazatrybutówwzajemniesięwykluczających.Sąrówno-
cześniepaniamiżyciaiśmierci,narodzinizniszczenia.Znajdujetosweodbicie
takżewsilniezakorzenionejuCeltówkoncepcjiciągłegoodnawianiażycia.Pies
zewzględunaprzypisywanemuwłaściwościdoskonalewpisywałsięwszerokie
kompetencjetychbogiń—zarównowkontekścieichpanowanianadpłodnością,
rozwojemżyciaczynarodzinami,jakiwaspekcieśmierci,zniszczenialubkon-
taktówzzaświatami.
WprzypadkuwizerunkówceltyckichMatresmamydoczynieniazdwomaspo-
sobamiprezentacjipsów.Wyobrażeniapierwszegotypuukazująboginięopiekującą
45P.P.Bober:Cernunnos:OriginandTransformationofaCelticDivinity.nAmericanJournal
ofArchaeology”1951,t.55,s.13—15.
46P.-H.Mitard:LaSculpturegallo‑romainedansleVexinFrançais.nHistoireetArchéologie”
1983,t.76,s.56—71.
47Płaskorzeźbaprzedstawiającabogazptakami,owocamiipsemzMoux(MuséeArchéologi-
quedeDijon).Zob.M.Green:SymbolandImagesł,s.104—105,rys.45.
48
M.Green:CelticGoddesses.NewYork1995;por.:H.vonPetrikovits:Matronenund
VerwandteGottheiten.In:ErgebnisseeinesKolloquiumsv/eranstaltetvonderGöttingerAkademie‑
kommissionfürdieAltertumskundeMittel‑undNordeuropas,BeihafederBonnerJahrbücher.Bd.44.
Köln—Bonn1984,s.241—254;M.Green:MotherandSuninRomano‑CelticReligion.nAntiquaries
Journal”1984,vol.64,s.25—33.
49F.Haverfield:TeMotherGoddesses.nArchaeologiaAeliana”1892,vol.15,s.314—339;
por.S.Bernard:TeMatresofRomanBritain.nArchaeologicalJournal”1985,vol.142,s.237—243.
