Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Artykuły
orazdążeniedopokazaniawszystkim,zwłaszczapotencjalnymzamachow‑
com,żeniczegosięnieobawiaaninielęka
62
.
Niemożnawykluczyć,żedoprzyjęciaprzezCezaratakiejpostawyprzy‑
czyniłosięodkrycieizdemaskowaniedotychczasowychspiskówzorgani‑
zowanychprzeciwkoniemunaprzestrzeniostatnichlat,wtymtych,które
zostałyzawiązanejeszczewtrakciewojnydomowej
63
.Sukcesyte,czyraczej
niepowodzeniajegoprzeciwników,mogłybyćprzyczynąnadmiernegoopty‑
mizmuorazprzekonaniadyktatora,żezkolejnymisprzysiężeniamibędzie
podobnie.Niewykluczonerównież,żezrodziływnimprzeświadczenieonie-
mocyopozycjiorazlekceważeniewrogodoniegonastawionychpolityków
(wtymtakżetych,którzywprzyszłościmoglisięokazaćpotencjalnymi
organizatoraminastępnychspiskówizamachów),pobłażliwe,anawetłagod‑
neichtraktowanie,brakczujnościorazbeztroskę
64
.
Doutajnieniaswychdziałańsprzysiężeniwykorzystaliteżprostodusz‑
nośćdyktatora,jegożyczliwośćiłagodność
65
.M.BrutusiG.Kasjusz
posunęlisięnawetdostworzeniapozorówprzyjaźni,którąrzekomodo
niegożywili,ijejmanifestowania.Przyszłoimtołatwo,gdyżwRzymie
powszechnieuważano,żeobydwajzaliczalisiędonajbliższychprzyja‑
ciółCezara
66
.Mniemanietodoskonalemaskowałoikryłoichrzeczywi‑
stepostawyizamiary.Bezwątpieniaprzyczyniłysiędotegotakżezaj-
mowaneprzeznich,zazgodąCezara,stanowiskapaństwoweipozycje
osiągniętenaforumpublicznym
67
.DlawieluRzymian,nietylkotychzaj‑
62
63
Nic.Dam.,Vit.Caes.19120.
Suet.,Iul.75,5.
64
Zob.wtymkontekście:Nic.Dam.,Vit.Caes.19120;Vell.Pat.II,57,1;Suet.,Iul.75,
5;Plut.,Caes.63,3;App.,B.C.II,107,444;109,454.
65
Nic.Dam.,Vit.Caes.19;Vell.Pat.II,56,3;57,1;Suet.,Iul.75,5;Plut.,Caes.46,2;
48,2;54,2;57,3;5.Por.teżwtymświetle:M.Treu:ZurClementiaCaesaris.nMuseum
Helveticum”1948,Bd.5,s.1971217;H.Volkmann:ZurAmnestiepolitikJuliusCaesars.
GWU1952,Bd.3,s.1541157;O.Leggewie:ClementiaCaesaris.nGymnasium”1958,
Bd.65,s.17136;H.Dahlmann:ClementiaCaesaris.In:Caesar.Hrsg.D.Rassmus‑
sen.Darmstadt1967,s.32147;R.H.Storch:RelativeDeprivation…,s.47;M.Grif‑
fin:ClementiaafterCaesar:fromPoliticstoPhilosophy.In:CaesarAgainstLiberty?Eds.
F.Cairns,E.Fantham.Cambridge2003,s.1591163.
66
Nic.Dam.,Vit.Caes.19121;Vell.Pat.II,56,3;App.,B.C.II,111,4641465;
H.Geremek:SpisekBrutusa…,s.3061307;L.Hayne:CaesarthePolitician.nAncient
History”1995,vol.25,s.36;R.H.Storch:RelativeDeprivation…,s.48151;A.Ziółkow‑
ski:HistoriaRzymu.Poznań2004,s.354.
67
Nic.Dam.,Vit.Caes.19;21;Vell.Pat.II,56,3;App.,B.C.II,111,4641112,466.
MimotegojednakwobecM.BrutusaiG.KasjuszaCezarżywiłpewnepodejrzenia,czemu
1jakinformujePlutarch1nierazpubliczniedawałwyraz:Plut.,Caes.62,3;5;Brut.8,1;
Ant.11,3.Podkreślajątotakżeniektórzybadaczewspółcześni.Por.np.:S.L.Utczenko:
Kryzysiupadekrepubliki…,s.387;Idem:JulijCiezar…,s.328;G.Walter:Cezar…,
s.501.
