Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Artykuły
kówimjeszczetrzeba.Ztychwzględówkandydatówdosprzysiężeniasta‑
ranniesprawdzalipodkątemswychpotrzeb
51
.Możnasiędomyślać,żeszcze‑
gólniewnikliwiepostępowalitakzwłaszczaztymi,którychwybralidowzię‑
ciabezpośredniegoudziałuwzamordowaniudyktatoraorazztymi,którym
wdniuzamachuwyznaczyliistotneroledoodegrania,mimożeniemielioni
uczestniczyćwsamymdokonaniumordu
52
.Musielitobowiembyćsenatoro‑
wienietylkotraktującyCezarajakopolitycznegoczyosobistegowroga.To
niewystarczało.Powinnisiętakżeodznaczaćodwagą,opanowaniem,wła‑
ściwąocenąsytuacji,zdecydowaniem,brakiemskrupułówitp.Dlategonie
wszyscyprzeszlizpozytywnymrezultatemwnikliwieidokładnieprzepro‑
wadzonąselekcję.M.TulliuszCyceronnp.dogronaspiskowcówniezostał
dopuszczony,ponieważniespełniłistotnychkryteriówwymaganychprzez
organizatorówzamachu
53
.
StarannyiprzemyślanydobórspiskującychprzeciwkoCezarowipolity‑
kówprzyniósłoczekiwaneefekty.Jakpodkreślająstarożytniautorzy,mimo
żeliczebnośćuczestnikówspiskuwstosunkowokrótkimczasieznacznie
wzrosła,codowodziżerozszerzonąrekrutacjęprzeprowadzonowpośpie‑
chu,żadenznichniezdradziłaninieostrzegłdyktatoraijegolojalnych
współpracownikówogrożącymmuniebezpieczeństwie
54
.Podkreślatotakże
L.Piotrowicz,wskazującrównież,żesprzysiężeniprzeciwkoCezarowipoli‑
tycyzachowalitakzgodnąpostawę,mimożenieżądanoodnichzłoże‑
niaprzysięgigwarantującejzachowaniezamierzonegoprzeznichprzedsię‑
wzięciawtajemnicy.Wartowzwiązkuztymdodać,żeźródełowegozdy‑
scyplinowaniabadacztendopatrujesięwłączącejichnideowejspójni”
55
.
51
Plut.,Brut.12113;App.,B.C.II,113,474.
52
Wzwiązkuztymmożnaprzypuszczać,żeszczególniewnikliwiesprawdzalinp.
D.JuniuszaBrutusa,G.Treboniusza,L.TylliuszaCymbraczyP.SerwiliuszaKaskę.Każdy
znichbowiemmiałwyznaczonezadaniedowykonania,odrealizacjiktóregozależałopowo‑
dzeniecałegoprzedsięwzięcia.Zob.podtymkątem:Nic.Dam.,Vit.Caes.23125;Suet.,Iul.
81,4182,4;Plut.,Caes.64,1167,1;App.,B.C.II,115,4801117,493;Cass.DioXLIV,
18,1119,5.
53
Cic.,Phil.II,11,25114,34;Plut.,Brut.12,2;Cic.42,1.Por.:M.Gelzer:Cicero.
EinbiographischerVersuch.Wiesbaden1969,s.325;S.L.Utczenko:Kryzysiupadekrepu-
bliki…,s.386;Idem:JulijCiezar…,s.327;K.Kumaniecki:Cyceronijegowspółcześni.
Warszawa1989,s.466;M.Fuhrmann:CicerounddierömischeRepublik.München1
Zürich1990,s.232;Ch.Habicht:CiceroderPolitiker.München1990,s.92;T.N.Mit‑
chell:CicerotheSeniorStatesman.NewHaven1London1991,s.288;Th.Wiedemann:
CiceroandtheEndoftheRomanRepublic.Bristol1994,s.72.
54
Nic.Dam.,Vit.Caes.19;App.,B.C.II,114,475.Prawdopodobniewłaśnietegorodza‑
juinformacjeźródłowestanowiłypodstawę,naktórejniektórzybadaczeoparliswetezy
mówiąceotajnymcharakterzespiskuM.BrutusaiG.Kasjusza,organizowaniugowgłębo‑
kiejtajemnicy,jejdochowaniuitp.Zob.wtymświetlefragmentdrugiejczęścistanubadań
nas.14niniejszegoartykułu.
55
L.Piotrowicz:Dziejerzymskie…,s.475.
