Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Artykuły
wtajemnicyzamiarówkonspirującychprzeciwkoCezarowisenatorówbyło
szczególnieważne.Niebyłtobowiempierwszyspisekmającynacelupozba‑
wieniegożycia
2
.Fakt,żeCezarszczęśliwiedoczekałwspomnianegotudnia,
świadczyotym,żepoprzedniesprzysiężeniaalbozostaływykryteizdema‑
skowane,alboniedoszłydoskutkuzinnychpowodów
3
.
Zbadaniekwestiiujętejwtytuleniniejszegoartykułujestwięcbardzo
istotne.Można,anawetnależy,uczynićtozdwóchprzeciwstawnychstron.
Wpierwszejkolejnościtrzebawyeksponowaćdziałaniaistaraniaspiskow‑
cówzmierzającedoutajnieniasprzysiężeniazorganizowanegoprzezM.Bru‑
tusaiG.KasjuszaprzeciwkoCezarowiorazocenić,wjakimstopniuudało
imsiętoosiągnąć.Następnienależyrozważyćoddziaływanienaówspisek
czynnikówniesprzyjającychutrzymaniugowtajemnicy,atakżewskazać,
czyiwjakimstopniuprzyczyniłysięonedonaruszeniajegotajności
4
.Odpo‑
wiednienaświetleniezasygnalizowanegoproblemumożesięrównieżprzy‑
czynićdolepszegopoznaniasytuacjipolitycznejpanującejwtedywstolicy
ImperiumRomanumorazniektórych,słabiejznanychaspektówostatniego
rokużyciaCezaraiwydarzeńzwiązanychzówczesnymiidamimarcowymi,
czylizzamachemdokonanymnaniegowdniu15marca44roku.
SpiskiemM.JuniuszaBrutusaiG.KasjuszaLonginusaorazzamachem
zorganizowanymprzeznichnaCezarainteresowałosięwielustarożytnych
autorów
5
.Jednaktylkoniektórzyspośródnichzamieściliwswychtekstach
Ed.U.Schulz.München1998,s.33147.M.BrutusiG.Kasjuszsąpowszechnieuważaniza
głównychorganizatorówspiskuorazzamachudokonanegowtedynaCezara.Szerzejonich
zob.:M.H.Dettenhofer:PerditaIuventus.In:Vestigia.Bd.44.München1992,s.991119,
1921211,2311247(M.Brutus)oraz1231129,2111222,2471256(G.Kasjusz).Wtym
zakresieściślewspółpracowalijednakznimiG.TreboniusziD.BrutusAlbinus,których1
zwłaszczategoostatniego1jużstarożytnizaliczalidoczołowychuczestnikówbadanego
sprzysiężenia.Zob.:Nic.Dam.,Vit.Caes.19;Liv.,per.CXVI;Vell.Pat.II,56,3;Suet.,Iul.
80,4;App.,B.C.II,111,4641465;113,474;Cass.DioXLIV,14,314.
2
WyraźniesugerujetoSwetoniusz(Iul.75,5).Por.też:Cic.,Marcel.7,21123;Phil.II,
14,34;Plut.,Ant.13,1;J.P.V.D.Balsdon:TheIdes…,s.82;S.L.Utčenko:JulijCiezar.
Moskva1976,s.327.
3
Przykłademtegoostatniegoprzypadkumożebyćsprzysiężenieorganizowaneprzeciw‑
koCezarowiw45roku,gdywracałzHiszpaniidoItalii.Zob.wtymświetle:Cic.,Phil.II,
14,34;Plut.,Ant.13,1.Ozdemaskowaniuwcześniejszychspiskówmożnawnioskowaćna
podstawieinformacjiSwetoniusza(Iul.75,5).
4
Głównympowodemtakiegoustawieniazwiązanychztymbadańsąpozorniesprzecz‑
nensygnały”zarównoautorówstarożytnych,jakibadaczywspółczesnych,zjednejstrony
sugerujące,żeówspisekpowstawałwgłębokiejtajemnicy.Zdrugiej1wskazujące,żenie
udałosięjejdokońcadochować,wefekcieczegomożnamówićojegoczęściowejdekonspi‑
racji.Szerzejotympatrzponiżej.
5
Międzyinnymizewzględunato,żebyłotowydarzenieważne,przełomowedladzie‑
jówRzymu,mająceposmaksensacji,dotyczącejednegoznajwybitniejszychRzymian,
wtedykluczowejosobywpaństwie.Zob.tekstyźródłowecytowanewprzypisie1.Znacze‑
nieidówmarcowychz44rokupodkreślająteżwspółcześnibadacze,np.L.Morawiecki:
