Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Celtyckiepochówkidzików.Zbadańnadsepulkralnymizwyczajamiś
13
ważnymczynnikiemwwierzeniachceltyckichbyłakreworazżewzależno-
ściodwagiprośbyskładanoofiaręzezwierzęcialubzczłowieka.Ponieważ
znanesąpochówkiwskazującenato,żepogrzebanyczłowiekzostałzłożo-
nywofierze
18
,możnaprzypuszczać,żewpodobnysposóbtraktowanozwie-
rzętaofiarne,wtymdzika,którystanowiłprzecieżobiektkultu.Podobne
wswejtreścisąprzekazyFlorusa,któryodnotował:nlitaredissanguinehu-
manoś”
19
,czyTacytapiszącego:npraesidiumposthacimpositumvictisexci-
siquelucisaevissuperstitionibussacri:namcruorecaptivoadolerearasetho-
minumfibrisconsuleredeosfashabebant”
20
.Autorzyantyczniopisującyofia-
ryskładaneprzezCeltówpodkreślaliichkrwawośćiokrucieństwo.Jednak
mimożebadaniaarcheologicznepotwierdziływystępowanieofiarzludzi,nic
niewskazujenaichpowszechność.
Wartozastanowićsię,jakabyłaroladzikawczynnościachofiarnychoraz
coskłaniałoCeltówdogrzebaniatychzwierząt
21
.Jednązpobudekpochówku
dzikówmogłabyćzoolatria.Pochowanewsamodzielnym,wyposażonymgro-
biezwierzęprawdopodobnieuznawanebyłoprzezdaneplemięzawcieleniebó-
stwaipośmierciuhonorowanepogrzebem,odzwierciedlającymjegopozycję.
Istniejąceźródłaniepozwalająstwierdzić,czypochówekdzikabyłpoprzedzo-
nyczynnościamiofiarnymi,czyteżbyłwynikiemnzwykłego”pogrzebu,któ-
regoznaczeniebyłooczywistedlamiejscowejspołeczności.
Wśródofiar1stanowiącychintegralnyskładnikwszystkichreligii1naj-
większąwagęmiałyofiarykrwi.TeskładaneprzezCeltów,zgodniezewzmian-
kamiprzywołanychautorówantycznych,dowodzą,żeichprzedmiotemczęsto
byłczłowiek.Jednak,jakjużwspomniano,nienależyprzeceniaćliczbyofiar
tegotypu.Częstepojawianiesięwtekstachwzmianekoichwystępowaniuwy-
nikabowiemm.in.zfaktu,żeRzymianiewtenwłaśniesposóbpodkreślalibar-
barzyństwoinnychludów.Wrzeczywistościznacznieczęściejprzedmiotem
ofiarybyłozwierzę,któremogłozastępowaćofiaręzczłowieka
22
.
18
MiędzyinnymiciałomężczyznyodkrytewLindow,Cheshire(Anglia)1obecnieznajdu-
jącesięwBritishMuseumwLondynie.Prawdopodobniezostałonzłożonybogomwofierzeprze-
błagalnej,nacowskazujezadaniemutzw.potrójnejśmierci.Zob.I.M.Stead:LindowMan:The
BodyintheBog.London1986.Znajdowanotakżeliczneofiarywotywne,jaknp.zHjortspring
wDaniiczyLaTenewSzwajcarii.
19
20
FlorusI,39,8.
Tac.Ann.XIV
,30.
21
Więcejnatematrytuałówzwiązanychzezwierzętamizob.A.Grant:Animalsandritualin
EarlyBritain:thevisibleandinvisible.In:L’Animaldanslespratiquesreligieuses:lesmanifesta-
tionsMalerielles.Ed.J.-D.Vigne.Paris1989,s.79186;P.Meniel:Lesanimauxdanslespra-
tiquesreligieusesdesGaulois.In:L’Animaldansś,s.87in.
22
J.G.Frazer:ZłotaGałąź.T.1.Warszawa1971,s.352;W.Krämer:PrähistorischeBran-
dopferplätze.In:HelvetiaAntiqua.Festhr.E.Vogt.Zürich1966,s.66.A.Szyjewski(Etnolo-
giareligii.Kraków2001,s.446)twierdzi,żewspołeczeństwachrolniczychofiaraześwinibądź
dzikapełniłafunkcjęzakładniczą,będącekwiwalentemrytualnegozabójstwadziewicy.
