Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Rodzinajakośrodowiskorozwojudziecizniepełnosprawnościami
szych,bardziejszczegółowychanalizdotyczącychedukacyjnychstrategii
opiekunówwspomagającychrozwójdzieckawśrodowiskurodzinnym,
atakżedoukazaniakonsekwencjiniepełnosprawnościdlarozwojudziecka.
Natomiastkoncepcjasystemowaposłużyładoprzedstawieniakonsekwencji
niepełnosprawnościdlafunkcjonowaniarodzinyrozpatrywanegojakoukład
relacjimiędzyjejczłonkami.Skoncentrowałemsięnarelacjachmiędzymał-
żonkamiorazrelacjachdzieckaz:matką,ojcem,pełnosprawnymrodzeń-
stwemorazdziadkami.
1n2nRozwójpsychicznydziecka
wujęciuparadygmatuspołeczno-interakcyjnego
Społeczno-interakcyjnyparadygmatwbadaniachnadrozwojempsy-
chicznymczłowiekazostałzapoczątkowanywpołowielat70.XXwieku
imożnagołączyćzpojawieniemsięekologicznejkoncepcjiUrieBronfen-
brenneraoraztransakcyjnegomodelurozwojuArnoldaSameroffa.Zwo-
lennicyparadygmatuspołeczno-interakcyjnego,zainspirowanidorobkiem
kierunkukulturowo-historycznego,zanegowalitezę,żerozwójjestfunkcją
środowiska.Wzamianprzyjęlizałożenie,żemiędzyrozwijającąsięosobą
ijejotoczeniemistniejestały,dynamicznyiwzajemnyzwiązekidlatego
rozwójnależybadaćwkontekścieśrodowiska1.
WymienionewyżejzałożeniejestwidocznewkoncepcjiUrieBronfen-
brenneratraktującejśrodowiskospołeczne,wktórymprzebiegarozwój
psychicznyczłowieka,jakoukładsystemówwzajemnieodsiebiezależnych
izagnieżdżonychjedenwdrugimnawzórrosyjskichlalekmatrioszek
(Bronfenbrenner1979,1992).Sąto:mikrosystem,mezosystem,egzosystem
makrosystemichronosystem2.Mikrosystemjestwzorcemaktywności,ról
społecznychirelacjiinterpersonalnych,jakierozwijającasięjednostka
doświadczawdanymsiedlisku(setting),czylitejczęściśrodowiska,ookreślo-
nychwłaściwościachfizycznychimaterialnych,zktórąpozostajewbezpo-
średniejrelacji.Mezosystemtosystemmikrosystemów.Obejmujepowiązania
międzydwomalubwięcejsiedliskami,wktórychuczestniczyrozwijającasię
jednostka.Wprzypadkudzieckasątoprzedewszystkimrelacjemiędzy
---
---
---
---
---
-
1Więcejinformacjinatematwykorzystaniaparadygmatuspołeczno-interakcyjnego
wbadaniachnadrozwojemwewczesnejontogenezieznajdzieCzytelnikwtrzechpracach
podredakcjąAnnyBrzezińskiejijejwspółpracowników(Brzezińska,Lutomski1994;Brzeziń-
skaiin.1995a,b).
2RezygnujęzeszczegółowegoomawianiakoncepcjiUrieBronfenbrennera,ponieważjest
onaznana,ajejopisysądostępnemiędzyinnymiwpracach:MariiPrzetacznik-Gierowskiej
iMariiTyszkowej(1996)orazAnnyBrzezińskiej(2000).
