Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Własnakoncepcjabadań…
1.6.Własnakoncepcjabadańprzemianwartościśląskich
43
Przedmiotembadańbędąwartościpracy
,rodzinyireligiiwspołecz-
nościachśląskich.Zjednejstronysątospołecznościspecyficzne,któreze
względunauwarunkowanianaturalne,jakpokładywęglairozwójkopalń
wytworzyłytakiewartościjaketospracy
.Uwarunkowaniaspołeczno-
-historycznewpłynęłynaukształtowaniesięwartościreligiiirodziny
.
Tewartościumożliwiałyfunkcjonowaniespołecznościiwpływałyna
jejodrębność,czegoprzejawembyłam.in.gwara.Zdrugiejstronysąto
społeczności,którestanowiączęśćspołeczeństwapolskiegoizachodzące
przemianywwieluzakresachnieodbiegająodprzemianzachodzących
wspołeczeństwiepolskim.Dlategopodejmującsiębadańprzemianwar-
tościwspołecznościachśląskich,całyczasnależymiećnauwadzefakt,że
podlegająoneprocesowiunifikacjiwramachspołeczeństwapolskiego.
Badaniaprzemianwartościspołecznościśląskichprzeprowadzone
będąwedługprezentowanegomodelu(schemat1).Wprzedstawionym
modelubadawczymuwzględnionotrzynajważniejsześląskiewartości:
pracę,rodzinęireligię.Sątowartościnaczelne(ogólne),jakiefunkcjono-
waływspołecznościśląskiej.Innewartości,którezostanąuwzględnione
ibędąanalizowane(np.wartośćwykształcenia,czasuwolnego)potrak-
tujęjakoinstrumentalnewstosunkudonadrzędnychwartości.Analiza
przemianwartościbędzieprzeprowadzonawujęciudiachronicznym,
dynamicznym,zuwzględnieniemuwarunkowańhistorycznych.Pozwoli
tonaukazaniezakresuprzemianwewszystkichtrzechwartościach,ich
strukturze,atakżewpojedynczychanalizowanychwartościach(pra-
cy,rodzinieireligii).Wanalizieuwzględnięprzedewszystkimwarto-
ścigrupowe,ponieważtogrupawokreślonychwarunkachspołeczno-
-historycznychukształtowałatewartości.Społecznościśląskiecechowały
siędużąintegracją,aobserwacjazzewnątrzwskazywałanato,żeogół
członkówuznawałirealizowałtrzywymienionewartości.Akceptowa-
nebyłynormyizasadyfunkcjonującewtychspołecznościach.Zanie-
przestrzeganieichgroziłysankcje,któregrupaegzekwowała.Wartości
grupowerealizowanesąjednakprzezposzczególnejednostki,któresą
członkamigrupy
.Realizacjawartościbowiemwymagabliskościspołecz-
nejczłonkówgrupyipodobnegosystemumyślenia.Jednostkirealizujące
wartościśląskiezregułymieszkaływjednejprzestrzeni,aichsystem
wartościkreowały:wspólnapracanapodobnychstanowiskach,wspól-
nastrukturarodziny
,wyznawanietejsamejreligii.Wykreowaniutych
wartościsprzyjaływięcbliskośćprzestrzennaorazpodobnewarunki
pracyiżycia.
