Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałI:Wartościjakoprzedmiotbadań…
ipoczuciawłasnejwartości.Istotnabyłajakośćpracy:należałojąrzetelnie
isolidniewykonywać.Wartościzwiązanezpracąmiałycharakternakazowy
ipowinnybyćrealizowaneprzezczłonkówgrupy
.Przyswajanietychwar-
tościnastępowałowtrakciesocjalizacjiitraktowanebyłojakoobowiązu-
jące.TakpisałopracyŚlązakówJózefChałasiński:DGórnoślązakczujesię
robotnikiem–alerobotnikiemniebylejakim:pierwszejklasy”85.Ocenie
podlegałczłowiekjakopracownik,ocenianebyłyjegokwalifikacjeizarob-
ki.Cenionabyłaszczególniepracagórnikajakowymagającaodwagi,siły
fizycznejiodpornościpsychicznej,cierpliwościisystematyczności.Oprócz
wkładuwysiłkufizycznegoważnabyłaodpowiedniaorganizacjapracy
,
odpowiedzialnośćzawspółtowarzyszy(kamratów).Niechlujnewykonanie
pracygroziłokomuśkalectwemlubśmiercią.Wykonywanieniebezpiecznej
pracyfizycznejpowodowałowykształceniesięspecyficznegotypuosobo-
wościowego.Spokój,odwaga,opanowanie,surowość,wytrwałość,prak-
tycznemyślenie–tocechyukształtowaneprzezpracęŚlązaków86.Takityp
osobowybyłdostrzeganyprzezprzybyszów
.Wartościpracydotyczyłynie
tylkopracyzawodowej,alerównieżpracydomowej,którąwykonywały
kobietyidzieci87.Opróczwartościpracyistotnebyłyegalitarnestosunki
społeczne,którewystępowałynaliniipodwładny–przełożony
.Cechowały
je:afirmatywnystosunekdopracy
,wiarawswojeumiejętnościzawodowe
orazłatwośćwporozumiewaniusięzdozorem88.Robotnikśląskistałsię
synonimemŚlązakawogólności89.
Rodzinabyłanastępnąważnąwartościąwspołecznościachśląskich90.
NaGórnymŚląskuzachodziłyprocesyizjawiska,któresprzyjałyorienta-
cjinarodzinę.WciąguXIXwiekuzewzględunaprocesyindustrializacji
iurbanizacjirodzinamiejskabyłagłównymtypemrodziny
.Sprzyjałytemu
procesyprzeobrażeńwsi,któreczęstostawałysięosadamiprzemysłowymi
powstającymiwokółkopalńihut,orazsystembudownictwapatronackiego.
Osadyrobotniczebyływięcjednorodnespołecznieorazzawodowo.Wpły-
wałanatoendogamiaśrodowiskowamałżeństwipowiązaniespołeczności
lokalnychwięzamipokrewieństwa.Badaniasocjologiczneprzeprowadzone
przezWandęMrozekiFranciszkaAdamskiegowlatach60.wskazywały
naistnienietakichzależności91.Silnewięzirodzinnewramachsystemów
85J.Chałasiński:Antagonizmpolsko-niemiecki…,s.100.
86Z.Kossak-Szczucka:ŚląskaPolska.DStrażnicaZachodnia”1932,nr3,s.284.
87
E.Górnikowska-Zwolak:SzkicdoportretuŚlązaczki.Katowice:WydawnictwoDŚląsk”,
2000.
88M.W
.Wanatowicz:Ludnośćnapływowa…,s.267–301.
89G.Morcinek:Człowiek.DZaranieŚląskie”1931,nr3–4,s.170–176.
90I.Bukowska-Floreńska:RodzinanaGórnymŚląsku…,s.61–95.
91W.Mrozek:Rodzinagórnicza…;F.Adamski:Hutnikijegorodzina…
