Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czymmęstwo,aczymtchórzostwo,czympaństwo,aczymmążstanu,
czymwładzanadludźmi,aczymwładca;ipodobnierozprawiałoisto-
cieinnychrzeczy.Ci,którzyzdobywalitegorodzajuwiedzę,wjego
mniemaniustawalisięludźmimoralniedoskonałymi,cinatomiast,któ-
rzyniemieliotymwyobrażenia,zasługiwalinamianoduszniewol-
niczych”25.RozważaniaSokratesatorozmowy,„rozprawianie”zprzy-
godnymiludźmi.JakinformujeKsenofont,„Sokrates[...]zawsze
przebywałwmiejscachpublicznych.Ranoszedłdokrużgankówigim-
nazjów,okołopołudnia,kiedyryneknapełniałsięludźmi,możnabyło
gotamwidzieć,aprzezpozostałączęśćdniazawszesiętamobracał,
gdziespodziewałsięspotkaćnajwięcejludzi.Bardzowieleznimiroz-
mawiał,aktochciał,mógłsięprzysłuchiwaćjegowywodom,alenikt
nigdyniewidział,abyczyniłcośbezbożnegoalboniegodziwego,ani
niesłyszał,abymówiłoczymśpodobnym”26.„Rozmawianie”Sokrate-
satojednaknierozmowydlasamegorozmawiania,leczpracanad
konceptemświata.Przystępującdotejpracy,zakładaon,żeistnieje
„istota”przedmiotusprawludzkich;istotadobregoczynu,prawdziwe-
gomniemania,sprawiedliwegoprawa.Sokrates,jakpiszeKsenofont,
„zwracałuwagęnato,żepoodejściuduszy,będącejjedynymsiedli-
skiemrozumu,ludzieczymprędzejwynosząiuprzątajązwidokuciało
najbliższejnawetosoby.Ipodobnie,jegozdaniem,takżezażyciakaż-
dyusuwazeswegociała,któreprzecieżzewszystkiegonajbardziejko-
cha,towszystko,cojestbezużytecznealboszkodliwe,itobądźsamto
czyni,bądźkomuśinnemupoleca.Itak,usuwająludziezeswegociała
włosy,paznokcieiwszelkiestwardnienia,ateostatnienawetlekarzom
pozwalająusuwaćzapomocąnoża,czyteżognia.Ichociażcierpią
przytymmęczarnieibóle,niemniejjednakpoczuwająsięjeszczedo
obowiązkuwdzięcznościipłacąlekarzowizatrudy.Ipodobnieplwoci-
nęwypluwają,jaktylkomogąnajdalej,ponieważplwocinanicanicnie
pomaga,aprzeszkadzaimwiele.Takwięcistotnieotychrzeczachroz-
prawiałSokrates,conieznaczy,żeprzeztonauczał,jakobyojcówna-
leżałożywcemgrzebaćalbosiebiesamegoćwiartowaćnakawałki.Do-
wodziłtylko,żeto,cosięnielegitymujerozumnąracjąistnienia,nie
jestteżwarteposzanowania”27.
StanowiskoSokratesawspółokreślatrzonEuropychrześcijańskiej.
Rzeczjasna,niedasięwizjiświataiczłowiekawłaściwejchrześci-
jaństwusprowadzićdocałokształtutez,podczasgdydocałokształtutez
dasięsprowadzićzarównomyślSokratesa,jakiwszelkąfilozofię.
25Ibidem,I,1,16.
26Ibidem,I,1,10111.
27Ibidem,I,2,53155.
21
