Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nimzostaływydrukowane,ikształtowałyobrazKsięstwaWarszawskiego,choćmia-
łyznaczniewęższykrągodbiorców.
Oficerowie,redagującnabieżącoswedziennikilubpiszącpolatachwspomnienia,
zamieściliwnichwieleinformacjiotychterenach.Opisywalikrajobraz,warunki
klimatyczne,standróg,jakimisięporuszali,awreszciekreśliliobrazmieszkańców-
ichwygląd,sposóbżycia,zwyczaje,charakter.Licznerelacje,częstozdawkowe,pi-
sanemimochodem,składająsięnaciekawyopisnowego,nieznanegodotądkraju.
Napróżnoszukaćtuanalizybieżącejsytuacjipolitycznej,ocenypostawrządzących.
Zwykłyżołnierznajbardziejmartwiłsię,jakajestpogoda,wjakimstaniesądrogi,
którymimamaszerować,coiczywogólebędziemiałcozjeść,gdziebędziespaćijak
zostanieprzyjętyprzezmiejscowąludność.Wtychopowieściachznajdziemyraczej
opisżyciamieszkańcówkrajunaznaczonegotroskamicodzienności.Pobytżołnierzy
francuskichnawielemiesięcyzostałwłączonywrytmjegomieszkańców.Terelacje
stanowiąwięcnieodłącznyelementidoskonałeuzupełnienieobrazuwyłaniającego
sięzkorespondencjioficjalnej,zwłaszczażeniemainnychźródeł,któreporuszałyby
teproblemy.
Znacznaczęśćopisówdotyczylat1806-1807.Pomimozmianyprzynależnościpo-
litycznejtychziem,któredolipca1807r.znajdowałysiępodwładaniemPrus,relacje
tetraktująosprawach,którezasadniczonieuległyzmianom.Obyczaje,warunkiży-
ciamieszkańcówzmieniająsiępowoli,niemówiącjużoprzekształceniachkrajobra-
zuczyklimatu,couzasadniakoniecznośćwykorzystaniawspomnieńzlattużprzed
powstaniemKsięstwawpróbienaszkicowaniaogólnegoobrazunowopowstałego
krajuijegomieszkańcówwidzianychoczymapodróżnikawżołnierskimmundurze.
Zfrancuskiejkorespondencjidyplomatycznejopartejnabezpośredniejobser-
wacjiwyłaniasięwyobrażenieKsięstwaWarszawskiego-procestworzeniasięin-
stytucjipaństwowych,ocenakróla,ludziuwładzy,administracjipaństwowej,za-
prowadzanychrozwiązańprawnych,ustrojowych,gospodarczych,finansowych,
organizacjawojskaiproblemyutrzymaniaarmii,wreszcieprzedstawienienastrojów
społecznych,orientacjipolitycznych.
Choćniewątpliwietrzebawziąćpoduwagępewienindywidualizmocenukażde-
gozdyplomatów,zależnyodichwieku,pochodzeniaipozycjispołecznej,wykształ-
cenia,doświadczeniapolitycznegoorazcechcharakteru,większejlubmniejszej
sympatiiwobecPolaków31,należypamiętać,żewszyscyrezydencibyliurzędnikami
wsłużbieFrancjiidziałaliwinteresiepolitykinapoleońskiej.Zichrelacjiwyłaniasię
jednakdośćspójnywizerunekKsięstwaWarszawskiego.
31
SylwetkidyplomatówopisałszczegółowoM.Handelsman;zob.M.Handelsman,Rezydencinapole-
ońscywWarszawie(1807-1813),Kraków1915.BliżejopostaciambasadoraPradtazob.P.Dąbrosz-
-Drewnowska,Przedmowadowydaniapolskiego,w:D.Pradt,Historiaambasady…,s.5-40.
17
