Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
relacjewdepeszachkierowanychdoministrasprawzagranicznychwParyżu22.In-
nymważnymźródłeminformacjiosprawachpolskich,asłabodotądpoznanym,były
dlaNapoleonadepeszeministrafrancuskiegonadworzesaskimwDreźnie,J.Bour-
goinga,którydokładnieinformowałParyżnietylkooproblemachSaksonii,lecz
takżekwestiachpolskich.Wielecennychinformacji,dotyczącychnietylkospraw
wojskowych,alerównieżzagadnieńtypowychdlakorespondencjidyplomatycznej,
zamieściłwswejkorespondencjimarszałekDavout.PrzebywającwKsięstwiewla-
tach1807-1808wfunkcjizwierzchnikasiłzbrojnych,odpierwszegodniaswojego
pobytumieszałsiędopolityki,niezadowalającsięjedynieczystowojskowąfunkcją23.
Ciekawymuzupełnieniem,choćnaznaczonymwyjątkowąsubiektywnością,
pamiętnikiL.BignonaiD.Pradta,wktórychobydwajdyplomacizperspektywycza-
suocenialiswojąpracęwKsięstwieiproblemy,zjakimisięzetknęliwczasieswojej
misji24.
Źródładyplomatyczneniewyczerpującałościzagadnień,ponieważnieudzielają
odpowiedzinapodstawowepytaniadotyczącewarunkówżyciamieszkańcówKsię-
stwaWarszawskiegozróżnychwarstwspołecznych,kultury,obyczajóworazwarun-
kównaturalnych,klimatu.Tenbrakuzupełniająźródłanarracyjne.Zaliczanadonich
memuarystykadajecennewyobrażenieokrajunadWisłą.Dziennikiipamiętniki
wojskowych,oficerów,którzyprzemierzalikrajpodczaskolejnychkampanii,dostar-
czająwartościowego,aniedostateczniepoznanegomateriału.Badaczefrancuscyzaj-
mującysięokresemICesarstwabardzochętniewykorzystująwspomnienia25,jednak
całościowotematfrancuskichpamiętnikarzynajlepiejzgłębiłaN.Petiteau26.Memu-
arystykawprzeciwieństwiedoinnegotypurelacjiskupiasięwyłącznienaaspektach
codziennegożycia,ukazujeszerszetłowydarzeń,realiaobyczajowe,uchwytujetzw.
klimatepoki.Podnoszonaprzezniektórychbadaczykrytykamemuarystyki-ze
22
Od22listopada1799r.do8sierpnia1807r.ministremsprawzagranicznychweFrancjibyłCharles-
-MauricedeTalleyrand,książęBenewentu.9sierpnia1807r.zastąpiłgoJean-BaptisteNompèrede
Champagny,diukdeCadore.17kwietnia1811r.ministremsprawzagranicznychzostałHugues-Ber-
nardMaret-diukdeBassano.20listopada1813r.MaretazastąpiłArmandAugustinLouisCaulain-
court(byłministremdo2kwietnia1814r.).Zob.ListedesministresdesAfairesEtrangèresdépuisle
1erjanvier1589jusqu’aumai1871,w:InventairedesArchivesduMinistèredesAfairesEtrangères.Etat
NumeriquedesfondsdelaCorrespondancepolitiquedel’orgineà1871,Paris1936,s.XVIII.
23
P.Charrier,LemaréchalDavout,Paris2005,s.269.
24
Szerzejokonflikciepomiędzydyplomatamiiichwspomnieniachzob.P.Dąbrosz-Drewnowska,
Przedmowadowydaniapolskiego,w:D.Pradt,HistoriaambasadywWielkimKsięstwieWarszawskim
wroku1812,Oświęcim2016,s.30-34.
25
Np.jednazostatnichpracJ.-O.Boudonawodniesieniudokampaniirosyjskiej:J.-O.Boudon,Napo-
léonetlacampagnedeRussie:1812,Paris2012.
26
N.Petiteau,Guerriersdel’Empire:expériencesetmémoires,Paris2011;eadem,Ecrirelamémoire:les
mémorialistesdelaRévolutionetdel’Empire,Paris2012.
15