Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MagdalenaMUSIAł-KARG,KrzysztofDUDA
Uniwersytetim.AdamaMickiewiczawPoznaniu
Wprowadzenieprawwyborczychdlakobietjakoprzykład
dysfunkcjonalnościdemokracjibezpośredniejwSzwajcarii
KonfederacjaSzwajcarska(ConfoederatioHelvetica9Schweiz9Schweizerische
Eidgenossenschaft)zajmujeszczególnemiejscenatleinnychpaństwwspółczesnego
świata.Elementemwyróżniającymtopaństwoodpozostałychjestfakt,iższwajcarska
tożsamośćzostałaosadzonanawierzewfederalizm,wwizjęneutralnościorazwde-
mokracjębezpośrednią.
FederacjapowstawałainaczejniżwiększośćpaństwzwiązkowychwEuropie-od
dołudogóry.Odsamorządnychgórskichgmin,poprzezkantony,dozwiązkukanto-
nów,którełączącsięstopniowozesobą,utworzyłypaństwo.Niebezznaczeniajest
zatemfakt,iżSzwajcariatopaństworóżnorodnenietylkopodwzględemgeograficz-
nym,aleinarodowo-społecznym.
Popierwsze,jestpaństwemskładającymsięztrzechodmiennychregionówgeo-
graficznych:Alp,gęstozaludnionejWyżynySzwajcarskiej(PlateauSuisse),naktórej
znajdująsięprawiewszystkie(pozaGenewąiBazyleą)największemiasta:Berno,
Zurych,Lozanna,LucernaiWinterthur,atakżepasmagórskiegoJury,rozciągającego
sięwzdłużgranicyzFrancją,odkantonuotejsamejnazwienapółnocnymwschodzie
pokantonyNeuchâteliVaudnapołudniowymzachodzie.
Podrugie,Szwajcariapodzielonajestna26różnychkantonów,którezkoleidzielą
sięnałącznieokoło2200gmin.TrzecimelementemróżnicującymSzwajcarięjest
język.Wtympaństwieistniejączterystrefyjęzykowe.WiększośćSzwajcarówmiesz-
kawstrefieniemieckojęzycznej,któraobejmujeokoło64%społeczeństwa.Językiem
francuskimmówiąmieszkańcy4kantonów:Genewa,Vaud,NeuchâteliJura.Ponadto
wczęści3kantonów(Berno,Fryburg,Valais)mówisięponiemieckuifrancusku.
łącznieokoło20%mieszkańcówSzwajcariiposługujesięjęzykiemfrancuskim.Wję-
zykuwłoskimmówiąmieszkańcykantonuTicino(napołudniuAlp)oraz4południo-
wychdolinkantonuGryzonia-łącznieokoło6,5%populacji.Wartoprzypomnieć,że
kantontenjestregionemwielojęzycznym.Tumówisięgeneralnieponiemiecku,ale
takżepowłosku(w4południowychdolinach)orazwjęzykuretoromańskim(wkilku
regionachtegokantonu).Tymostatnimjęzykiemposługujesięłącznieokoło0,5%
mieszkańcówcałegopaństwa.
KolejnymelementemróżnicującymSzwajcarięjestreligia,którarównieżwistotny
sposóbwpływanaspołeczeństwo.Szwajcariatokraj,wktórymdominujądwawy-
znania:katolickie(około42%populacji)iprotestanckie(około35%populacji).Nie-
całe2%ludnościtowyznawcyprawosławia.Próczchrześcijanwyróżniasięrównież
przedstawicieliinnychreligii:islamu(4,3%mieszkańców),judaizmu,buddyzmu,czy
hinduizmu,atakżeinnychreligiilubsekt(łącznieokoło2%mieszkańców).
