Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MagdalenaMUSIAŁ-KARG,KrzysztofDUDA
KonfederacjaSzwajcarskaznanajestrównieżztego,żeodkongresuwiedeńskiego
z1815r.jestpaństwemneutralnym,aoprzywiązaniudotegostatusuświadczym.in.
fakt,iżpaństwotoniejestczłonkiemUniiEuropejskiej,adoOrganizacjiNarodów
Zjednoczonychwstąpiłodopierowewrześniu2002r.,poprzegłosowaniutejdecyzji
wreferendumminimalnąwiększością52%głosów.
Kluczowymjednakelementemwyróżniającymtoniewielkieeuropejskiepaństwo
jestprzyjęcierozwiązańcharakterystycznychdlabezpośredniegosprawowaniawła-
dzy.Nakażdymszczeblupodziałuadministracyjnegopaństwawykorzystywanesą
instytucjedemokracjibezpośredniej,któresłużąuprawnionymdogłosowaniapodej-
mowaniewieludecyzjioróżnymstopniuważności.Itak,napoziomiefederacjiSzwaj-
carzymogągłosowaćwobligatoryjnymreferendumkonstytucyjnym,wfakultatyw-
nymreferendumustawodawczym(doprzeprowadzeniatakiegogłosowaniawymaga
sięzebrania50tys.podpisówlubwnioskuośmiukantonów)czywreferendum,będą-
cymwynikieminicjatywyludowej(doprzeprowadzeniatakiegogłosowaniawymaga
sięzebrania100tys.podpisów)(Linder,2011,s.15).Wkantonach,opróczobutypów
referendóworazinicjatywy,funkcjonujeinstytucjazgromadzenialudowego-Lands-
gemeinde(wyłączniewdwóchkantonach-GlarusiAppenzellInnerrhoden)1.Podob-
niejestwgminach-próczfunkcjonującychtamreferendówiinicjatyw,wwiększości
kantonówodbywająsięgminnezgromadzeniaobywateli(Ladner,2000).
Szwajcaria,tobezwątpieniakraj,któryprzezwiekiwypracowałsobieniepowta-
rzalnąinieistniejącąnigdzieindziejpaństwowość,którafunkcjonujewspecyficznych
warunkachgeograficznych,społecznychipolitycznych,wobrębieoddziaływania
kształtowanejprzezstuleciatradycjisprawowaniabezpośrednichformwładzy.Wyda-
jesięjednak,iżtenarzędziademokracjibezpośredniejhamujączasamizmiany,które
wydająsięniezwykleistotnezpunktuwidzeniarozwojuwspółczesnejpaństwowości
idemokracji,cojestzarazemteząniniejszegowywodu.Takbyłoznadaniempraw
wyborczychkobietom.MimoiżwielepaństwEuropyiświataprzyznałokobietom
prawagłosowaniaikandydowaniawwyborachwpierwszych20-30latachXXwieku,
towSzwajcariizmianatawymagałaowieledłuższegoczasu.
Tabela1
Demokratyzacjaprawawyborczegowwybranychpaństwach
OECD
Australia
Państwo
1
Rokwprowadzenia
prawawyborczego
powszechnego
dlamężczyzn
1903
2
prawawyborczego
Rokwprowadzenia
powszechnego
dlakobiet
1908
3
1InstytucjaLandsgemeindezewzględówpraktycznychzostałazniesionawewszystkichkanto-
nachzwyjątkiemdwóchwymienionychpowyżej.Tamnadalcorocznieodbywająsięzgromadzenia
ludowe:wGlarus-wpierwsząniedzielęmaja,awAppenzellInnerrhoden-wostatniąniedzielę
kwietnia.WewszystkichpozostałychkantonachfunkcjonowanieLandsgemeindezostałozaniechane,
ponieważniepraktycznebyłofunkcjonowaniezgromadzeniazogromnąliczbąobywateliuprawnio-
nychdobraniawnimudziału.DodatkowąprzyczynązlikwidowaniaLandsgemeindebyłakrytyka
tego,żetaformułaniezapewniajednejzfundamentalnychzasaddemokracji-tajnościgłosowania.
