Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Współcześniezdecydowanawiększośćbadańnaddemokracjąpoświęconajest
przedstawicielskiejformierządów,którejawiąsięjakopodstawowaformasprawo-
waniawładzypaństwowej.Częstojestonauzupełnianarozwiązaniamicharaktery-
stycznymidlademokracjibezpośredniej,któreodlatnieodmiennieprzyciągająuwagę
wielubadaczy.Ostatnielatawskazują,żenarzędziademokracjibezpośredniejcoraz
częściejsłużąnietylkopodejmowaniudecyzjinapoziomielokalnym,aletakżezaich
pośrednictwemdecydujesięoważnychsprawachustrojupaństw,atakżeokwestiach
ponadpaństwowych.
Zagadnieniedemokracjibezpośredniej,wtymideaudziałuobywateliwprocesie
podejmowaniadecyzji,stanowiąwięcistotnączęśćhistoriipolitycznejwielupaństw
świata.Niebudzizatemwątpliwościstwierdzenie,żedemokracjabezpośredniastała
sięważnąformąuzupełniającądemokracjęprzedstawicielskąwEuropie.Dowodem
natojestzapewnetoczącasięodjakiegośczasudyskusjanatemattego,jakąrolę
odgrywają(powinnyodgrywać)bezpośrednieformydemokracji,któreprzekazująsu-
werenowidorozstrzygnięcia(inneniżwybory)kwestieistotnezpunktuwidzeniapań-
stwa.Doniosłymjestprzytymfakt,żewspomnianadyskusjajestwynikiemprzemian
iprocesówzachodzącychwEuropieodkilkudziesięciulat(procesytransformacyjne
wEuropieŚrodkowejiWschodniej,integracjaeuropejska).Nieulegawątpliwości,
żerezultatemwspomnianychzmianbyłynietylkoprzeobrażeniazwiązanezpozy-
cjąustrojowąnajważniejszychinstytucjipaństwowych,aletakżesystemupartyjnego
iwyborczego.Zjawiskatewistotnysposóbwpływająnademokrację,aprzeztorów-
nieżnakształtorazfunkcjonowaniesystemówpolitycznych.
Zaznaczyćnależy,żeinstytucjedemokracjibezpośredniejzaczynająwwielupań-
stwachodgrywaćcorazwiększąrolę,czegodowodemmożebyćzwiększającasię
liczbaprzeprowadzanychwpaństwacheuropejskichreferendów(m.in.wsprawach
różnegorodzajureform,kwestiimoralno-społecznych,ratyfikowaniaumówmiędzy-
narodowych,niepodległości,zmianprawaitp.)wostatnichkilkudziesięciulatach.
Opróczgłosowańogólnonarodowychodnotowaćnależyfakt,iżtakżenapoziomie
lokalnymodponaddekadytoczysiędyskusjanatematbudżetupartycypacyjnego,
wzmocnieniainicjatywylokalnejczykonsultacjispołecznych.Tegorodzajunarzędzia
zyskującorazbardziejnaznaczeniuistająsięstałymelementemkrajobrazupolitycz-
negowjednostkachsamorząduterytorialnegowwielupaństwachEuropy.
Dodaćnależy,żedemokracjabezpośredniajestważnymzagadnieniemtak-
żewkontekściekwestiizwiązanychzUniąEuropejską.Od1972r.zorganizowano
60głosowańreferendalnych,dotyczącychprocesówintegracjieuropejskiej,adodat-
kowowostatnichlatachustanowionoEuropejskąInicjatywęObywatelską,mającą
byćnarzędziemumożliwiającymobywatelomUniiproponowanieodpowiednichich
zdaniemzmianwpolityceUE.
