Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nauczylisięzachowywaćstoickispokój.Przyrodanadaljesttuobserwowana
znieufnościąitylkodziękiszybkiejreakcjiiwykorzystaniunajnowszych
technologiimożnauniknąćjejmorderczychataków.Biedaigłódzostały
pokonane.Azimnomożnaznieśćdziękidarmowymgorącymźródłomzwnę-
trzaziemi.
Stolicakraju-Reykjavik-wytworzyłanowoczesnespołeczeństwokon-
sumpcyjne,natomiastludnośćwiejskadochowujewiernościdawnymtradycjom.
Islandczycywciążwierząwelfy,anawettwierdzą,żejewidująlubsąznimi
wkontakcie.Byćmożedlatego,żesąonisilniejzwiązaniznaturą,stądmocniej
przemawiadonichświatniewidziany.Elfysąnadalszanowane,byćmożedla-
tego,żesąpersonifikacjąnatury,jejduchemijejgłosem.Codziennawalka
zżywiołamipowodowaławchodzeniewświatmagii,którapozwalałaunikać
ineutralizowaćskutkinieszczęść.Tworzonomagiczneprzedmioty,symbole
iksięgi,praktykowanotajemniczemisteria.Szukającukrytychznaczeń,Island-
czycywierzyli,żeobjawisięimjakieśnieodkrytedrugiednoinnejrzeczywisto-
ści.Odżyjązapomnianehistorie,obrazyiludzie.Islandzkiświatmitówilegend
nadaltętniżyciem.Każdaokolicamaswojeopowieści,którymipróbujesięwy-
jaśnićzjawiskaprzyrodylubtradycje.Byćmożenajtrafniejislandzkieparadok-
sy-jejprzyrodyiklimatu-ujęliHynekAddmekiJakubHavel,którzyzatytu-
łowaliswojąopowieśćotymkrajujakoharmonięprzeciwieństw2.
Islandczycywwalceoutrzymanieswegobytunarodowego,przeciwstawiając
siędominacjinorweskiej,apóźniejduńskiej,kultywowalipieczołowiciepodtrzy-
mywanąswojąoryginalnąkulturęijęzyk.Osobnąkategoriątradycjiislandzkiejsą
sagi,bezktórychzpewnościąnieprzetrwałabytożsamośćiduchIslandczyków3.
NieocenionenatympoluzasługipołożyłJónSigurdsson.Jegowielkimdziełem
byłowielotomowewydawnictwoźródłowedodziejównajdawniejszejiśre-
dniowiecznejIslandiipodnazwąDiplomatariumIslandicumorazIslendinda
Sógur.W1848rokurozpocząłpracęnaddokumentacjąstaroislandzkiegopra-
wodawstwaLorsammlingforIsland1096-1859.Ukazałosię17tomówwlatach
1853-1877.Islandiamiałateżswegojedynegonoblistę-HalldóraKiljana
Laxnessa(1902-1998).LiterackąNagrodęNoblauzyskałonw1955roku.Był
uważanyzajednegoznajwiększychpisarzyskandynawskichwszechczasów
ijednegozwielkichtwórcówświatowychXXwieku.Towłaśnieonwprowadził
Islandiędowspółczesnejliteraturyświatowej4.
2H.Addmek,J.Havel,Islandsouladprotikladů,Praha2003,passim.
3M.Stieblin-Kamienski,Zeświatasag(przełożyłzjęzykarosyjskiegoJ.Litwiniuk,posło-
wiemopatrzyłR.Stiller),Warszawa1982,passim.
4SzerzejodokonaniachliteraturyislandzkiejkompetentniepiszeW.Nawrocki,Klasycyiwspół-
cześni.SzkiceoprozieskandynawskiejXIXiXXwieku,Poznań1980,s.39-78oraz321-327.Wartoteż
sięgnąćdo:A.Marciniakówna,PamięciHalldóraKiljanaLaxnessa,www.islandia.org.pl/pamieci.html
(10.11.2019).
8
