Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przepisyogólne
winnodawaćsięprzykładregulacjiprawnejzgodnejzKonstytucjąRP
iprawemeuropejskim,zratyfikowanymikonwencjami,pozostawiającej
wolnośćnaukowąmuzealnikomiszanującejsamodzielnośćzdecentra-
lizowanychinstytucji.Dojakichdoświadczeńpolskichmożnasięod-
wołać?
MuzeumnaziemiachpolskichtoinstytucjasięgającąXIXw.Zanajstar-
sząpolskąwspółczesnąinstytucjęmuzealnąuważanejestmimodyskusji
MuzeumKsiążątCzartoryskichzainicjowanew1800r.przezIzabelę
CzartoryskąwPuławach(aporoku1831wSieniawie),którepo1986r.
zostałoprzeniesionedoKrakowa(MuzeumCzartoryskich.Historia
izbiory,red.Z.Żygulski,Kraków1998).Pierwszymmuzeumnarodo-
wymnaziemiachpolskichbyłoMuzeumNarodowewKrakowieutwo-
rzonew1871r.(MuzeumNarodowewKrakowie.ZbioryCzartoryskich.
Historiaiwybórzabytków,red.M.Rostworowski,Warszawa1978).Po-
wolikształtowałysiętakżemuzeaetnograficzneiprzemysłowe.Istotną
rolęodgrywałorównieżotwartedlapublicznościw1870r.Muzeum
KsiążątLubomirskichweLwowie.Pierwszympublicznymmuzeum
sztukibyłoTowarzystwoZachętySztukPięknychutworzonew1860r.
wWarszawie.MuzeumNarodowewWarszawiepowstałojeszczeprzed
odzyskaniemniepodległościwroku1916(jakoMuzeumNarodowe
w1921r.).Ważnąrolęodgrywałytakżewielkopolskiemuzea,np.Mu-
zeumStarożytnościwPoznaniuz1875r.Wokresiemiędzywojennym
jednymznajwiększychbyłoMuzeumŚląskiewKatowicach.Totylko
niektóreprzykładywskazującenapewnąodmiennośćrozwojową-
wielkiepolskiemuzeapublicznepowstawałybowiemprzedodzyska-
niemniepodległościgłówniejakomuzeaprywatnewielkichrodzinarys-
tokratycznych,równieżnaemigracji,orazmuzeastowarzyszeńimiej-
skie,wokresiegdypaństwaeuropejskiebudowałyjużwystawnemuzea
iichbiurokratycznąwsensieweberowskimstrukturę.
WniepodległejRzeczpospolitejpodstawowymiformamiorganizacyj-
nymibyłypaństwowezbiorysztukiprzyMinisterstwieRobótPublicz-
nych.Byłyonerozwiązaniemtymczasowym,stopniowokształtowałysię
natomiastmapodstawieustawwielkiemuzeapublicznewewszystkich
IrenaLipowicz
29