Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjatreściryzykasocjalnegoosób„zatrudnionych”napodstawie...
zadaniapolitykispołecznej,uktórychpodstawleżydążeniedoredystry-
bucjidochodówwspołeczeństwiewimięsprawiedliwościspołecznej38,
możnarealizowaćzasadniczowdwóchformach:przezredystrybucyjny
systemświadczeńsocjalnychalboprzezsystempłac.Stądprzyjęcie
gwarancjiminimalnegowynagrodzeniafaktyczniezatrudnionychna
podstawieumówcywilnoprawnychmożestanowićniezbędnąprzesłan-
kęichochronyubezpieczeniowej.
Treśćryzykasocjalnegowprzypadkuumówcywilnoprawnych
ewoluowałazatem,zbliżającsiędotradycyjnegoryzykapracowników
(zatrudnionych).Dotyczytojednakosóbfaktyczniezatrudnionychna
podstawieumówcywilnoprawnych.Całkowitazbieżnośćdotyczytutaj
ryzykaniezdolnościdopracyzpowodunaruszeniasprawnościorgani-
zmu(inwalidztwa)orazosiągnięciawiekuemerytalnego,zaśmniejsza
odnosisiędoryzykaczasowejniezdolnościdopracy,cozresztąustawo-
dawcazdajesięczęścioworespektować.Ponadtowartopodkreślić,że
zpowodunieprzestrzeganiaochronypracywfaktycznymzatrudnieniu
cywilnoprawnymryzykoniezdolnościdopracyzpowodunaruszenia
sprawnościorganizmulubwzwiązkuzwiekiemjestnawetwiększeniż
wprzypadkupracowników39.
Natomiastniezależnieodtego,żeumowacywilnoprawnastanowi
podstawęfaktycznegozatrudnieniawznaczeniuwyżejprzyjętym,ryzy-
kosocjalne(ubezpieczeniowe)osóbwtensposóbzatrudnionychpod-
legająceochroniewubezpieczeniuchorobowymjestjednakmniejsze
niżpracowników.Wiążesiętozuwarunkowaniamiprawnymioraz
faktycznymiświadczeniapracynapodstawieumówcywilnoprawnych.
Popierwszezatem-podczasgdypracownikwokreślonychsytuacjach
losowychkorzystazobligatoryjnychlubfakultatywnychświadczeń
wnaturze,np.zurlopumacierzyńskiego,urlopurodzicielskiegoczy
urlopunawarunkachurlopumacierzyńskiego,toosoba„zatrudniona”
naumowiecywilnoprawnejmamożliwośćwyboru,czywzwiązku
zurodzeniemdzieckalubprzyjęciemdzieckanawychowanieskorzysta
zprzerwywwykonywaniupracyczyteż,wykorzystującelastyczny
charaktertego„zatrudnienia”,będzienadalaktywnazarobkowo.Po-
nadtoprzezwzglądnabrakwymoguosobistegoświadczeniaorazela-
stycznyczaspracywprzypadkuumówcywilnoprawnychzdarzenia
losoweocharakterzeprzejściowym,takiejakchorobaczykonieczność
38Por.wyrokTKzdnia7maja2001r.,K19l00,OTK2001,nr4,poz.82.
39Por.J.Jończyk,Ochrona...,s.6.
39
