Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
duchczywyobraźnia.Zewzględunazainteresowanie
AugustynemAudenbyłwyjątkowowyczulony
natęopozycjęwdramacie.W1942rokuwliście
doStephenaSpenderapisał:„Ostatniosporoczytam
świętegoAugustyna,któryjestcudowny”,ajegozapiski
zlektury
Wyznań
zajmująostatniestronynotatnika,
wktórymzapisałpierwszewersjepoematów
Tymczasom
oraz
Morzeizwierciadło
.Śladylektury
Wyznań
widaćnie
tylkowwieluistotnychszczegółach
Morza
izwierciadła
,przedewszystkimwmowieProspera,lecz
także,wszerszymsensie,waugustyńskimodrzuceniu
wpoemaciezarównopokusmanicheizmu,jakiretoryki.
Wpoświęconym
Burzy
esejuz1954rokuAudenpisze:
„Jakoorganizmbiologicznyczłowiekjeststworzeniem
naturalnym,poddanymkoniecznościomnatury;jako
istotaobdarzonaświadomościąiwoląjestjednocześnie
osobąhistoryczną,posiadającąwolnośćducha.
Burza
wydajemisiędziełemmanichejskimnietylkodlatego,
żeukazujezwiązeknaturyiduchajakostosunekoparty
nakonflikcieiwrogości,takjaktosięodbywa
wgrzesznymczłowieku,leczponieważwinęzatenstan
rzeczyprzypisujenaturze,czyniącduchaniewinnym”.
Idodaje:„Bardzoniefortunniesłowo«ciało»
przeciwstawione«duszy»sugerowaćmusinieto,
cochciałyprzezniewyrazićEwangelieiśw.Paweł,tj.
całąfizycznąihistorycznąnaturęgrzesznegoczłowieka,
leczwyłączniejegonaturęfizyczną,cojestznaczeniem
sprzyjającymnaszejpasjipouczaniaiulepszaniainnych,
niezaśbadaniomnaszegowłasnegosumienia”5.
Audenmiałwprawdzieobiekcjewobecmanichejskiego,
jegozdaniem,przeciwstawieniaArielaiKalibana,atakże
duchowejwzniosłości,jakąSzekspirobdarzyłsztukę,ale
tenschematycznydualizmbyłdlaniegonośny,amoże
nawetprzesądziłonapisaniuadaptacji
Burzy
.Wdramacie
SzekspiraKalibaniArielstanowiądlasiebienawzajem
stałekontrapunkty–jedenniemożeistniećbezdrugiego
–aichprzeciwstawnośćprzenikaiodzwierciedla
wszystkieinneprzeciwieństwadramatu.Zatwardziała
pazernośćizdesperowanieAntoniaiSebastiana
