Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodkoniecXIXw.energiaparowabyłastopniowozastępowanaprzez
energięelektryczną.Zaletytechniczneiekonomicznetramwajuelektryczne-
goumożliwiłyzaspokojenierosnącegozapotrzebowanianausługiprzewo-
zowenietylkowwielkichmiastach,aletakżewśrednichimałych.
Wdalszymciągupowstawałynowesiecimetra:Budapeszt–1896r.,
Glasgow–1897r.,Paryż–1900r.WXXw.uruchomionoliniewnastępują-
cychmiastach:Berlinie,Filadelfii,Bostonie,Hamburgu,BuenosAires,Ma-
drycie,Barcelonie,Atenach,Tokio,Osace,Moskwie.
Nieosłabiającdominacjitramwajówwrozwojutransportumiejskiego
wpierwszychlatachXXwieku,ichrywalamistałysięautobusyitrolejbusy.
NaszczególnąuwagęzasługujerozwójkomunikacjiautobusowejwLondy-
nie,gdzieliczbaautobusówwzrosłaz20sztukw1905r.do3500sztukw1914
r.Jednakwłaściwyrozwójkomunikacjiautobusowejnastąpiłpozakończe-
niuIwojnyświatowej.
Wpodobnysposóbnastępowałrozwójkomunikacjitrolejbusowej,uru-
chomionejeksperymentalniewpierwszymdziesięcioleciuXXwiekuwNiem-
czech,Austrii,Francji,WłoszechiAnglii.Rozwójtrolejbusu,jakośrodka
transportumiejskiego,naszersząskalęzostałzapoczątkowanydopierowla-
tach20.minionegostulecia.
Stopniowotransportautobusowystałsiępodstawowymrodzajemtrans-
portuzbiorowegowmiastach,kosztemkomunikacjitramwajowejusuwanej
zcentrówniektórychmiastinawetcałychichobszarów.Tramwajpowodo-
wałutrudnieniawruchudlarosnącejliczbysamochodówosobowych.Upo-
wszechnienieposiadaniasamochodówosobowych(wStanachZjednoczo-
nychwokresiemiędzywojennym,wEuropieZachodniejwlatach60.)
poprzekroczeniuwskaźnika250samochodówna1000mieszkańcówdopro-
wadziłodozmianywpodzialezadańprzewozowych.WStanachZjednoczo-
nychsamochodyosoboweprzejęły75–98%przewozówwposzczególnych
miastach,awwielumałychmiastachkomunikacjęzbiorowąpodwpływem
rozwojuindywidualnejzupełniezlikwidowano.
Dążeniedoracjonalizacjipodziałuzadańprzewozowychznalazłood-
zwierciedleniewewzrastającymzaangażowaniuwładzlokalnychwkształ-
towanieobsługikomunikacyjnejmiast.Zaczętouważać,żejedynymsposo-
bemzapewnieniaskoordynowanejiekonomicznejobsługijestutworzenie
jednejorganizacjieksploatującejwszystkieśrodkikomunikacjizbiorowej.
Wcorazwiększymstopniuzaczętopodważaćpodstawowedotegocza-
suzałożenie,żetransportmiejskimusizapewniaćbudżetowimiejskiemu
określonewpływy.Poszukiwanousprawiedliwieniadlaprowadzeniaobsłu-
gikomunikacyjnejnierentownej,alepożądanejzpunktuwidzeniarealizacji
postulatówprzewozowychpasażerów.
Najbardziejcharakterystycznącechąrozwojutransportumiejskiego
wokresiewzrostugospodarczegopoIIwojnieświatowejbyłorosnącezna-
czeniesamochodówosobowychwprzewozachmiejskichpodwpływemsil-
negowzrostupoziomumotoryzacjiindywidualnej.Samochódosobowy,
17
