Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RyszardBrol
Wszechstronniezbadanymiszerokoopisywanymwliteraturzeprzed-
miotuprzykłademoddziaływaniaegzogenicznych–wobecmałegomiasta–
–czynnikówokreślającychwarunkijegofunkcjonowaniairozwojubyłkryzys
małychmiastwPolsce.Źródłemtegokryzysubyłatzw.socjalistycznatransfor-
macjaustrojowapaństwaigospodarki,którejkonsekwencjeskumulowane
wlokalnychjednostkachterytorialnychskutkowałyutratąprzezmałemiasta
funkcjilokalnegoośrodkacentralnego.
Analizaprzyczynowo-skutkowakryzysumałychmiastwlatach1950-
1989,identyfikujeetapyprocesuoddziaływaniaegzogenicznych–względem
lokalnychukładówterytorialnych–zmianustrojowychpaństwaigospodarkina
warunkifunkcjonowaniairozwojumałychmiastwPolsce.Etapyteobejmują:
−
wykreowaniezmianustrojowychograniczającychmożliwościrozwojuma-
łychmiast,m.in.zpowoduutratypodmiotowościsamorządowej,nacjonali-
zacjiprzemysłuoraz–wefekcietzw.wojnyohandel–działalnościwza-
kresiehandluiusług,
−
efektoddziaływaniatransformacjiustrojowejpaństwaigospodarki–likwi-
dacjapodmiotówgospodarczychstanowiącychbazęekonomicznąmałego
miastacowkonsekwencjiskutkowałozerwaniemwięzifunkcjonalnejzoto-
czeniemwiejskimiutratąfunkcjiegzogenicznychośrodkalokalnego,
−
ograniczeniemożliwościsukcesjifunkcjiwefekcieutratyzdolnościmałego
miastadoreagowanianazmianywmakrootoczeniu;lokalnejednostkite-
rytorialnepozbawionepodmiotowości,kompetencjiorazinstrumentówod-
działywanianagospodarkęlokalnąniemiaływarunkówdoendogenicznego
wygenerowaniaprocesusukcesjifunkcji.
Współcześnieprocesoddziaływaniazewnętrznychuwarunkowańnaroz-
wójmałychmiastniestanowipodobnejdoprzedstawionejwyżej,jednorodnej
ijednokierunkowejsekwencjizdarzeń,mającejswojeźródłowtransformacji
ustrojowejgenerującejniekorzystnedlarozwojulokalnegoskutki,którym
ubezwłasnowolnionalokalnajednostkaterytorialnaniejestwstanieprzeciw-
działać.Obecnieprocestakiegooddziaływaniamacharakterrelacjimiędzyglo-
balnościązmianalokalnościąrozwoju.Globalnośćzmianjestprocesemmają-
cymswojeźródławgospodarcerynkowej,liberalizacjiiinternacjonalizacji
gospodarki,atakżepostępującejswobodziedyslokacjiczynnikówprodukcji
ifazprocesubiznesowego,nieograniczonejdyfuzjiinformacji,idei,wzorców
kulturowychorazproduktowychiprocesowychinnowacji.Lokalnośćrozwoju
określająnatomiastendogenicznelokalnezasobypotencjałówrozwojowych,
atakże,endogenicznalokalnazdolnośćreagowanianaglobalnośćzmian.
