Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
N.deMalebranche,Traktatomoralności
mialbonieszczęśliwymi:szczęśliwymipoprzezkorzystaniezprzyjemności,anie-
szczęśliwymipoprzezznoszeniecierpienia.Możewywyższyćsprawiedliwych
idoskonałychponadinnych.Możeudzielićimswejmocy,spełniającichpragnie-
niaiwtensposób25ustanowićichprzyczynamiokazjonalnymi,ażebydziałaćpo-
przeznichnatysiącsposobów.Bógmożerównieżponiżyćgrzesznikówipoddać
ichoddziaływaniunajnędzniejszychbytów;doświadczeniepokazujenamtowystar-
czającowyraźnie,gdyżwszyscyjesteśmyuzależnieni,ponieważ26jesteśmygrzesz-
nikami,ododdziaływaniaprzedmiotówzmysłowych.
XVII.Azatemten,ktodążydodoskonałości,ktostarasięupodobnićdoBoga,
dążydowłasnegoszczęścia,dąży27dowłasnejwielkości28.Jeśliczynito,cowpew-
nymsensie29zależyodniego,toznaczyjeślizdobywazasługistającsiędoskonałym,
Bóguczyniwnimto,cowjakikolwieksposóbniejestzależneodczłowieka,czyniąc
goszczęśliwym.AlbowiemponieważBógmiłujerzeczywzależnościodtego,naile
sągodnemiłości,anajdoskonalszesąnajbardziejgodnemiłości,dlategowłaśnienaj-
doskonalszebędąnajsilniejsze,najszczęśliwsze,najbardziejukontentowane.Ten,kto
nieustanniezasięgaradyRozumu,ktomiłujePorządek,uczestniczącwdoskonałości
Boga,będziezatemmiałudziałwJegoszczęśliwości,wJegochwale,wJegowielkości.
XVIII.Człowiekpotrafipoznawać,miłować,odczuwać;możepoznawaćpraw-
dziwedobro,miłowaćjeinimsięradować.Wwielkiejmierzeodniegosamego
zależy,czybędziepoznawałdobroijemiłował;abynajmniejnieodniegozależy,
czybędziesięnimradował.Ale-ponieważBógjestsprawiedliwy-ktopoznaje
imiłujedobro,tensięnimuraduje.JakożeBógjestsprawiedliwy,koniecznejest,
abydałodczućprzyjemnośćzradowaniasię,aprzezto,abyuszczęśliwiłtego,kto
przezsweusilnestaraniadążydopoznaniaprawdyiktozasprawąnależytego
korzystaniazwolnościorazsiłąswejodwagistosujesiędoprawa,niezmiennego
Porządku;wbrewwysiłkompożądliwości:znoszącprzykrość,gardzącprzyjemno-
ściamiioddającRozumowicześćpoprzezto,iżwierzymunasłowoiżeznajduje
pociechęwjegoobietnicach.Zadziwiające:człowiekdobrzewie,żeniejestwcale
wsposóbbezpośredniuzależnionyodswychpragnieńradowaniasięprzyjemno-
ściączyteżunikaniacierpień:przeciwnie,czuje,żetoodniegozależy,czybędzie
dobrzemyślałimiłowałto,codobre;żeświatłoprawdyrozlewasięwnim,kie-
dy30tegochceiżeodniegozależy,czyumiłujePorządekiczyzastosujesiędo
niego.(I31tymrazemzakładamniezbędnepomoce,którychmożezabraknąćtym,
25śiustanowićichś(I).
26śuzależnienijakogrzesznicyś(I-II).
27śszczęściaiwłasnejwielkościś(II).
28Por.V.Victor,Theologiachristiana,t.V,s.1(wyd.z1662r.).
29ścozależyodniegowpewnymsensieś(I-II).
30śgdytylkoś(I-II).
31Beznawiasów(I).
