Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Długietrwaniearchiwów.Kontynuacjaizmianaspołecznychfunkcjiarchiwów
13
centurybroughttheprincipleofprioritytothescientificfunctionofarchives.Te
scientificparadigmjustifiedtheprinciplesoftheworkofarchivesandexplained
thephenomenaoccurringinthearchivalfield.Aftertwocenturiesofadvantage,
thescientificparadigmgiveswaytowhatIproposetocallthepublicparadigm,
i.e.broadlyservingtheentiresociety,includingofcoursescientists,forallpossible
purposes.Tescientificandofcialfunctionshavenotdisappeared,butthemain
principlejustifyingandexplainingthearchivalfieldhasbecomethearchivespublic
appearanceandoutreach.
Pytanie,komuidoczegopotrzebnesąarchiwa,jestbyćmożenieprecyzyj-
niepostawione.Możepowinnoonobrzmieć:komuidoczegomogąbyć
potrzebnearchiwa?Odpowiedźwydajesięwówczasprosta:wszystkimdo
wszystkiego.Istotąarchiwumwydajesięnadmiarowegromadzenieinfor-
macji,któremogąbyćprzydatnedocelówniemożliwychdowyczerpują-
cegoprzewidzeniawmomenciegromadzenia.Korzystającyzarchiwaliów
budzijezuśpienia,tworzącoryginalnekonstrukcjezinformacjiznich
wydobytychiautorskozinterpretowanych.Informacjeskryteiuśpione
warchiwumsąwmasieswojejunikalneiniepowtarzalne.Toteżjestcecha
istotnaarchiwów.Niepowtarzalnośćinformacjiprowokujedemokratyczną
tendencjędopowszechnego,równegodostępudoniej,ajednocześnierodzi
obawęoszkodząceposzczególnymobywatelomwykorzystanie.
Dylematytestarasięująćzasadaczykoncepcjabądźdyrektywapu-
blicznościarchiwów.Głosiona,wartoprzypomnieć,żekażdyczłowiek,
niezależnieodtego,kimjest,marównydostępdowszelkicharchiwaliów
nacałymświecie;równoprawnesątakżewszelkiepowodykorzystania
zarchiwaliów.Wreszciearchiwaniemająpozostawaćbierne,alepowinny
aktywniezachęcaćdokorzystaniazarchiwaliówiuświadamiaćludziom
ichprawaimożliwości.Taksformułowanazasadaniejestuogólnieniem
tego,cowydarzasięwdziedziniearchiwalnej.Maonakształtowaćzacho-
waniaaktorówdziałającychwtejdziedzinie.Włączadziedzinęarchiwalną
wbudowanenanaszychoczachglobalnespołeczeństwodemokratyczne
iinformacyjne.Włączapodwarunkiem,żetraktowanajestjakoparadygmat
naukiarchiwalnejkonstytuującejdziedzinęarchiwalną.Wówczaswszystkie
innezasadyidyrektywyodnoszącesiędokształtowania,rozmieszczenia
czyopracowaniaarchiwaliówsłużąichmaksymalnejdostępności1.
1Zob.szerzej:W.Chorążyczewski,A.Rosa,Zasadapublicznościnowympara-
dygmatemarchiwistyki?,flArchiwistaPolski”
,2010,nr3(59),s.23–42.
