Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Tomizmpolski...
cheńskiegoiPiotraChojnackiegoiKazimierzaKłósakaiJózefaPastuszkiiJanaPiwowarczyka,
PawłaSiwkaiStefanaSwieżawskiegoiAleksandraUsowicza.Losyipracewymienionych
autorówodzwierciedlająnietylkolosytomizmuwpowojennejPolsceileczwłaściwiecałej
filozofiiniemarksistowskiej.PopaŹdzierniku1956rokunastąpiłasłynnanodwilżn
ijednakże
niespowodowałaonajakiegoświdocznegoożywieniamyślitomistycznej;raczejpewne
otwarcienaZachódośmieliłodokontestowaniatomizmuijakoprzestarzałejformykato-
lickiegointegryzmu.ProcestenpogłębiłołoczymjużwspominanołuznanieSoboru
WatykańskiegoII(1962-1965)zaantytomistyczny.
ParadoksemwięcjestiżewtakiejatmosferzerozwinąłsięwPolscetomizmegzysten-
cjalnyibędącypróbąanalizytekstówAkwinatyiskutkującychodkryciemegzystencjalnego
charakterujegofilozofii.DlapełnegoobrazutomizmuwPolscepowinienwięcpowstać
jeszczeczwartySłownikiobejmującylata1966-2005(śmierćJanaPawłaII)iktórypodej-
mowałbyzagadnieniegłównychdziejówtomizmuegzystencjalnego.
Przyjętecezuryczasowesąłoczywiściełumowneidyskusyjne;wieluomówionych
autorówzpowodzeniemmożenależećdodwóchianiekiedyitrzechokresów.Zdawano
sobieztegosprawęijednakżeobszernymateriałwymagałpodziałuistaranosięgodokonaći
kierującsięwmiaręmożliwościmerytorycznymiwzględami.
Odmianytomizmujakowysiłki
jaknajwierniejszegoodczytaniamyśliśw.Tomasza
ProfesorMieczysławGogaczwymieniakilkapowodówpowstawaniaróżnych(ibardzo
różnorodnych)odmiantomizmu
3
.Przyjmijmyiżegłównymcelemwysiłkutomistówbyło
jaknajwierniejszeodczytaniemyśliśw.Tomaszazaśwtórnebyłyinnecele
4
.Natęlekturę
tekstówAkwinatynakładałasięłzkoleiłerudycjafilozoficznadanegoautoraijego
metodologiaorazłniekiedyłpozafilozoficzneceleiwłaśniepolemiczneidydaktycznei
apologetyczneiinne.
ItakipoencykliceLeonaXIIIAeterniPatrisz1879r
.zaczętosięgaćpopismaśw.Tomasza.
OkazałosięjednakiżeichtreśćjestdlauczonychzkońcaXIXwiekudośćnieczytelna.Desiré
MercierzaproponowałczytanieXV-iXVII-wiecznychpodręcznikówtzw.filozofiiarystote-
lesowsko-tomistycznej.Tępierwsząpróbęrecepcjimyśliśw.Tomaszanazwanotomizmem
podręcznikowymitradycyjnymizachowawczymipaleotomizmemlubneopaleotomizmem.
NastępniewLowaniumigdziepracowałtakżeD.Mercier
izaproponowanołączeniemyśli
św.Tomaszaznaukamiszczegółowymi.Ufanoiiżwynikitychnaukbędąbroniłyiuzasadniały
tezyśw.Tomaszaniezawszełatwedoprzyjęciawczasachdominowaniamyślipozytywi-
stycznej.Zaproponowanoteżwtejwersjiinuwspółcześnienienmyśliśw.Tomaszamodnymi
3
M.GogacziFilozofiatomistycznawPolsceinŻycieiMyśln31(1981)4is.71-86.
4
Szerzejnatematodmiantomizmuwkolejnymrozdzialept.OdmianytomizmupolskiegowXIXiXXwieku.
11
