Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
78
JožePirJevectTiTo
parlamentu(Skupsztiny),kiedyrządwydałObznanędelegalizującąKPJ.Nie
mówiącjużoHercieHaas,podobnoNiemceiagentceGestapo.Wszystko
towystarczyłoby,żebyznaleźćsięnaŁubiancealbonawetstanąćprzed
plutonemegzekucyjnym.AjednakKopinić,dziękiswemuuporowi,odniósł
sukces.CoprawdaMaslarićproponowałmuobjęciestanowiskasekretarza
generalnegoKPJ–Dtobieprzecieżufamy”–tojednakKopinićprzekonał
go,bywyrażonozgodęnaprzyjazdWalteradoMoskwy,gdziecałasprawa
zostaniewyjaśniona219.
ponowniewmoskwie
BrozopuściłParyż23sierpnia1938rokuiprzezSztokholmpoleciałdoMo-
skwy,gdzieznalazłsięnastępnegodniapoprawiedwuletniejnieobecności.
Nietrudnowyobrazićsobiejegouczucia,biorącpoduwagęfakt,żewlatach
1936–1937aresztowanowZSRRokoło800jugosłowiańskichkomunistów
iponad900członkówichrodzin.Twierdziłpóźniej,żeczułsięjakostatni
Mohikanin,boprzecieżniemożnabyłowykluczyćlikwidacjiKPJ:wjejKo-
mitecieCentralnympozostałtylkooniKuhar.Čolakovicia,któryuchodził
zaDczłowiekaGorkicianumerjeden”,iżujovicia–Dnumerdwa”–Komintern
zdążyłjużodstawićnabocznytor,pozostaliprzyżyciutylkodlatego,żenie
znaleźlisięwzasięguNKWD220.DWszystkichzamknęli,opróczmnie”221.DCo
byłotrudne?–stawiałsobiepotempytanie.–ZginąćwZwiązkuRadzieckim
oskarżonyokontrrewolucjonizm.UmrzećwJugosławiiniebyłociężko,bo
wiedziałeś,żeumrzeszjakorewolucjonista”222.
PrzedsiedzibąKominternuBrozzjawiłsięnatychmiastpoprzyjeździe,
24sierpnia1938roku.Musiałodczekaćczterygodziny,zanimwpuszczono
219
S.Eiletz,op.cit.,s.97–99;V.Cenćić,Titovaposlednja,s.82–87,188;idem,Enigma,t.1,s.85–88;
AS,Dedijer,j.a.236,ZapisKopinić,20XII1980,IstragauMoskviprotivTita;M.Lopużina,
op.cit.,s.19.
220
R.Čolaković,op.cit.,s.257,419,450,518.
221
V.Dedijer,Noviprilozi,t.3,s.52,54;NikitaChruszczowzrehabilitowałponad100jugosłowiań-
skichkomunistów,adokumentyzicharchiwówprzekazałTicie;M.Gligorijević,op.cit.,s.315.
222
AJ,837,KPR,IV-5-b,K49,ZabeleżkaJ.VilfananavremeprovedenouSSSR,21XII1953.
