Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
TEORIASOCJALIZMUIKAPITALIZMU
takiejteoriiekonomiapolitycznaifilozofiapolitycznabyłybyskazanena
poszukiwaniapoomacku,prowadzącewnajlepszymraziedopowstania
arbitralnychopiniiodnoszącychsiędopotencjalnychprzyczyntakiego
lubinnegozjawiska,albowyższościjednegorozwiązanianadinnym,to
jestopinii,którychantytezymożnabyzasadniczoobronićrówniełatwo
jakjesame(cooznacza,żetaknaprawdęniemożnaichobronićwcale!).
Wpracytejrozwinęwszczególnościteorięwłasnościiprawwłasności.
Wykażę,żesocjalizm,którybynajmniejniejestwynalazkiemdziewiętna-
stowiecznegomarksizmu,będącodniegoznaczniestarszym,musizostać
skonceptualizowanyjakozinstytucjonalizowanaingerencjalubagresja
przeciwkowłasnościprywatnejiprywatnymroszczeniomdowłasności
(propertyclaims).Zkoleikapitalizmtosystemspołecznyopartynawyraź-
nymposzanowaniuwłasnościprywatnejinapozbawionejagresji,kontrak-
towejwymianiepomiędzyprywatnymiwłaścicielami.Wynikaztego,co
rozjaśnilekturaniniejszegotraktatu,żemusząwtakimrazieistniećróżne
typyistopniesocjalizmuorazkapitalizmu,awięcmożliwyjestróżnypo-
ziomposzanowanialubignorowaniaprawwłasnościprywatnej.Społeczeń-
stwaniesąpoprostukapitalistycznealbosocjalistyczne.Właściwiewszyst-
kieistniejącespołeczeństwasądopewnegostopniasocjalistyczne(nawet
niewątpliwiebardzokapitalistycznewporównaniuzwiększościąkrajów
StanyZjednoczonesą,jakpokażę,bardzosocjalistyczne,aponadtopoziom
socjalizmuwzrastatamwmiaręupływuczasu).
Jednymzcelówtejksiążkijestzatempokazanie,żeogólnypoziom
socjalizmu,czyliogólnypoziomingerencjiwprawawłasnościwdanym
kraju,wyjaśniaogólnypoziomtamtejszegobogactwa.Imbardziejsocja-
listycznyjestsystemwdanymkraju,tymbardziejskrępowanyjestproces
tworzenianowegobogactwaorazutrzymywaniaistniejącegoitymbied-
niejszyceterisparibustenkrajbędzie1.Fakt,żeStanyZjednoczonesąogól-
1Abyuniknąćjużnasamympoczątkuwszelkichnieporozumień,chciałbym
podkreślić,żewświetleprezentowanejtutajtezyogólnypoziombogactwadanego
społeczeństwabędzierosnąćwzględnie(czyliszybciejniżwprzeciwnymrazie),kiedy
ogólnypoziomsocjalizmubędziesięzmniejszać.NaprzykładstandardżyciawSta-
nachZjednoczonychpoprawisię(wzrośnieszybciejniżwprzeciwnymrazie),jeśli
zostanątamwprowadzonewżycierozwiązaniabardziejkapitalistyczne(dotyczyto
równieżNiemieciinnychkrajów).Wyjaśnieniewzględnegopołożenia(jeślichodzi
oogólnypoziombogactwa)różnychspołeczeństwwdanymczasiejestjednakzada-
niemniecoinnym,ponieważwówczasDceteris”oczywiścieniekonieczniepozostaje
Dparibus”,anaogólnypoziombogactwadanegospołeczeństwawpływająteżzjawi-
skainneniżpoziomsocjalizmu.Naprzykładnaobecnypoziombogactwadanego
społeczeństwaogromnywpływmajegohistoria.Społeczeństwasąbogatelubbiedne
