Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.NEUTRALNOŚĆWSTOSUNKACHMIĘDZYNARODOWYCH
1.Genezaneutralności
Neutralnośćjestnierozerwalniezwiązanazwojnąinajprawdopo-
dobniejrówniejakonastara1.Pierwszeudokumentowaneprzejawyza-
chowanianeutralnościodnajdujemywczasachstarożytnych2.Postawy
neutralnetowarzyszyłyrywalizacjimiędzypotęgamiświatastarożytnego
–Egiptem,SyriąipaństwemHetytów.Przejawiałysięm.in.wuznaniu
pewnychstrefzaneutralne.Pozwalałotoomijaćkwestiesporne,które
mogłybyzakłócaćnormalnestosunki.PrzykłademjestmiastoUgarit,
októregowpływyrywalizowaliHetyciiAsyryjczycy.Pełniłoonozna-
czącefunkcjetranzytoweipośrednicząceorazpodtrzymywałopolitykę
bezstronnościizrównoważonychkontaktówgospodarczychipolitycz-
nych.„Neutralnośćniebyłapojedynczymstatusem,leczcałymspek-
trum:najegoodległymkrańcusytuowałysiępaństwanależącewręcz
dowrogiegoobozu;przeciwnykoniecspektrumzajmowałykraje,które
zformalnegopunktuwidzeniauznawanozawasali”3.Neutralnośćpoja-
wiasięrównieżwpierwszychukładachsojuszniczychpaństwstarożyt-
nych,m.in.międzyBabilonemapaństwemHetytów.
WstarożytnejGrecjitakżeodnajdujemyprzykładystosowanianeu-
tralności.Możemymówićnietylkooprzyjmowaniupostawyneutralnej
wtoczącychsięwojnachprzezgreckiepolis,leczrównieżotrwałejprak-
tyceprzybierającejformyinstytucjonalne,uzyskująceszerokieuznanie
wramachsystemumiędzygreckiego.DotakichformzaliczymyDelfy
jakocentrumzwiązkudelficko-termopilskiego.Jegofunkcjonowanie
łączyłosięściślezestosunkowoaktywnądziałalnościąrozjemczą,za-
twierdzaniemumówzawieranychmiędzyróżnymiośrodkamiżyciapo-
1Por.J.L.Kurz,KriegsrechtundNeutralitätsrecht,Wien1935,s.203.
2Zob.szerzejS.Oeter,UrsprüngederNeutralität,„Zeitschriftfürausländischesöf-
fentlichesRechtundVölkerrecht”1988,nr48.
3W.Polk,Sąsiedziiobcy,Warszawa2000,s.272.
