Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.TradycjanauczaniapolitologiinaUniwersytecieJagiellońskim…
31
zuwzględnieniemaustriackiegorazemzewstępnąnaukąogólnąopaństwie64.Toliczą-
ce1008strondziełobyłopróbąusystematyzowaniaicałościowegoprzedstawienia
prawapolitycznego,inaczejpaństwowego,któreautorzaliczałdondwóchwielkich
gałęziwiedzyludzkiej,donaukprawnych,bozajmujesięumiejętnymprzedstawie-
niemprawidełprawnychdlapaństwa,jakotakiego,idonaukpaństwowych,czyli
politycznych(Staatswissenschaften),bobadapaństwozjednejstronyjegoróżnorod-
negożycia,tojestodstronyprawnej”65.Prawopolityczneuważałzałącznikmiędzy
naukamiprawnymiipolitycznymi.Rozprawęrozpocząłodomówieniaprzedmiotu
oraznajważniejszychgałęzinaukpolitycznych.Poprzeprowadzeniutegosamegoza-
biegudlanaukprawnychomówiłczęśćwspólnąobunauk,czyliprawopolityczne.
Zakreswykładuumiejętnościpolitycznychbyłniedookreślonyistalesięzmieniał.
TymbardziejinteresującawydajesiępodjętaprzezKasparkapróbazdefiniowania,
czymwłaściwiesąnaukipolityczneijakiobszarbadańpowinnyobejmować.Jakpi-
sał,nnaukipolitycznewogólnościstanowiąszerokorozgałęzionyobszarbadańludz-
kich,którezajmująsięumiejętnymzbadaniempaństwaizestawieniemnaukowych
zasadobycie,życiuirozwojupaństwa.Przedmiotemwspólnymnaukpolitycznych
jestpaństwo–apoznaćjegopodstawy,jegoistotę,formy,wjakichsięprzedstawia,
jegożycieirozwój–jestnaukpolitycznychzadaniem”66.Dlaichuporządkowania
iusystematyzowaniazaproponowałpodziałnanaukipolitycznezasadnicze,których
nśrodkowympunktemjestpaństwo,[które]uczą,cojestzadaniempaństwaicood-
nośniedoniegonauwadzemiećnależy,bądźteżmalująistniejącestosunkiwpań-
stwie”67,oraznaukipolitycznepomocnicze,którychprzedmiotembadanianiejest
wyłączniepaństwo,choćichrezultatymogąbyćwbadaniupaństwapomocne.Za-
proponowanewyróżnieniennaukpomocniczych”świadczyodostrzeżeniuproblemu
interdyscyplinarnościnaukpolitycznych.Wieledyscyplinzaliczanychdotejporydo
umiejętnościpolitycznych(naukaospołeczeństwie,gospodarstwonarodowe,czyli
ekonomiapolityczna,historia,statystyka)należydonaukpolitycznychtylkonatyle,
nailezajmująsiępaństwem.Ponieważobszarbadawczytychnaukjestszerszy,zali-
czyłjewłaśniedonaukpomocniczych,aniedowłaściwychnaukpolitycznych.Do
naukpolitycznychnależywięctylkoczęśćnaukiospołeczeństwiezajmującasięspo-
łeczeństwemjakopodstawążyciairozwojupaństwa,częśćgospodarstwanarodowe-
go,czyliskarbowośćipolitykaekonomiczna,częśćhistoriibadającadziejepaństwa,
systemówpolitycznychistosunkówmiędzynarodowychoraztaczęśćstatystyki,któ-
ranprzedstawiastosunkidlabytupaństwaważnelubprzezwzglądnacelepaństwa”68.
Zawłaściwenaukipolityczneuznał:1/ogólnąnaukęopaństwie,którejzadaniem
jestbadanienaturypaństwa,zdefiniowaniejegopojęcia,opisaniepodstawiczęści
składowych,takichjakkrajilud,atakżejegopowstania,celu,różnychrodzajów
64F.Kasparek,Prawopolityczneogólnezuwzględnieniemaustriackiegorazemzewstępną
naukąopaństwie,t.1,Kraków1877;t.2,Kraków1881.
65Ibidem,t.1,s.1.
66Ibidem,s.2.
67Ibidem,s.4.
68Ibidem,s.5.
