Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szczepieniaochronnewprofilaktycechoróbzakaźnychudzieci
15
ropy.Zabiegsiępowiódł,achłopiecniezachorował.Pokilkutygodniachlekarzpono-
wiłpróbęzakażeniachłopca,aletymrazemospąprawdziwą.Okazałosię,żeośmiolatek
pozostałzdrowy.Ztegoswójpoczątekwzięłynazwyszczepionka(ang.vaccines)
iwakcynologia(dziedzinazajmującasięszczepionkami).
PrzełomowycharakterodkryciaJennerapolegałnawykazaniu,żewceluuodpornienia
człowiekaprzeciwkoospieprawdziwejwystarczytylkoszczepienieospykrowiej(kro-
wianki–variolavaccina),którawodróżnieniuodludzkiej,przebiegałagodnieinigdy
niekończysięśmiercią.DoświadczenieJennerapoczątkowospotkałosięzniechęcią
ioburzeniemzestronyświatamedycznego.DopierokiedyLudwikPasteur,francuski
chemikiprekursormikrobiologii,w1881rokuwynalazłszczepionkęprzeciwkową-
glikowi,aw1885rokuprzeciwkowściekliźnie,słusznośćodkryciaEdwardaJennera
zostałapotwierdzona,aszczepieniakrowiankązyskałyczęściowąakceptację.
Ospaprawdziwaprzedwprowadzeniemszczepieńnależaładochoróbpowszechniewy-
stępujących.Oceniasię,żewciągu100latpoprzedzającychwynalezienieszczepionki
zjejpowoduzmarłonaświecie60000000osób.Odkrycieszczepionkiprzeciwkoospie
prawdziwejniezmieniłojednaksytuacjiepidemiologicznejtejchoroby.Zewzględuna
krytykęzestronylekarzyiopórludnościmasoweszczepienianiebyłypoczątkowomoż-
liwe.Mimotow1800rokudowództwobrytyjskiejmarynarkiwprowadziłopierwsze
przymusoweszczepieniaprzeciwkoospie,arokpóźniej(w1801roku)takieszczepie-
niawPolscerozpoczęliAugustDziarkowskiiWojciechBoduszyński.DoczasuIwojny
światowejbyłyoneprzeprowadzanewramachzorganizowanychakcjiizróżnąinten-
sywnością,wzależnościodzaboru.W1919roku,zarazpoodzyskaniuprzezPolskę
niepodległości,wprowadzonoprzymusoweszczepieniaprzeciwkoospieprawdziwej
dladzieciw1.i7.rokużycia.
Masoweszczepieniadoprowadziłydowyeliminowaniaospyprawdziwejwwielupań-
stwachEuropy.JednaknadalpanowałaonawkrajachAfryki,AzjiiAmerykiPołu-
dniowej.Krajeendemicznejospybyłygłównymźródłemzachorowańeksportowanych
doEuropy.
W1958rokuŚwiatoweZgromadzenieZdrowia(WHO,WorldHealthOrganization)
uchwaliłorezolucjęwsprawiewyeliminowaniaospynaświeciepoprzezmasoweszcze-
pieniecałejpopulacjiludzkiej.Jednakprzezpierwsze10latakcjirezultatyzwalczania
ospybyłyniezadowalające.Dlategow1967rokutaktykazwalczaniaospyprawdziwej
zostałazmodyfikowanapoprzezwprowadzenieścisłegonadzoruepidemiologicznego
ikoncentrowanieszczepieńochronnychludnościwokółogniskchoroby.Udoskonalono
szczepionkęoraztechnikęszczepienia.Działaniatewznacznymstopniuprzyczyniłysię
dopowodzeniaakcjizlikwidowaniaospynaświecie.
WPolsceostatniprzypadekrodzimegozachorowanianaospęprawdziwąstwierdzono
w1937roku.PotymokresieospabyłatrzykrotniezawlekanadoPolskizIndii:w1953,
1962i1963roku.Ostatnieprzypadkizachorowanianaospęprawdziwąnaświecie
