Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
innejwartościjestograniczona.Ponadtomodelesątworzoneprzyokreślonychzało-
żeniach,nierzadkotrudnoosiągalnychwświecierzeczywistym,adane,naktórych
podstawiepowstają,sączęstoniepełnelubnieporównywalne(zwłaszczaprzydużej
złożonościsystemu)imogąbyćobarczonebłędamisystematycznymi(związanymi
zniedoskonałościamiaparaturypomiarowejlubwykonywaniapomiarówwwarun-
kachróżniącychsięodwarunkówodniesienia)(Lucas,Renn,JaegeriYang,2018).
Efektywystąpieniaryzykasystemowegomająponadto,jakwprzypadkukażdego
innegoryzyka,charakterlosowy,costanowiczwartącechęryzykasystemowego6.
Rozkład,któryjecharakteryzuje,tonajczęściejtzw.rozkładgruboogonowy(ang.he-
avy-taildistributions)(Helbing,2012).Skutkujetotym,żewprzypadkuwystąpienia
ryzykaskrajnewartościsąbardziejprawdopodobne,niżmożnabytegooczekiwać.
Powiązanazkompleksowościąryzykasystemowegooraznieliniowościąza-
leżnościprzyczynowo-skutkowychjestjegoniejednoznaczność(ang.ambiguity)
(KlinkeiRenn,2006;Renniin.,2007).Możnająrozumiećjakoniejednoznacz-
nośćinterpretacyjną(Jovanoviæiin.,2012)dotyczącąsytuacji,gdynapodstawie
tychsamychdanychpowstająróżne,(często)sprzeczneinterpretacje,naprzy-
kładwodniesieniudoocenypostrzeganychskutkówiichwielkości(videczyn-
nikiwpływającenapercepcjęryzyka).Niejednoznacznośćmożetakżewynikać
zróżnicwhierarchiachwartościpomiędzygrupamiczyakceptowanegopoziomu
ubytkuwtychwartościach.Mówimywówczasotzw.niejednoznacznościnorma-
tywnej(Jovanoviæiin.,2012).
1.3.Suszarolniczajakoryzykosystemowe
1.3.1.Pojęcie,przyczynyiskutkisuszyrolniczej
Suszarolniczajestefektemwystępującejsuszymeteorologicznej(klimatycznej,
atmosferycznej).Jejwystąpieniemożewywołaćróżneskutkiwpedo-,agro-ihy-
drosferze,np.suszęglebową,agrometeorologiczną(rolniczą),hydrologicznąlubza-
sobówwodnych(wódpowierzchniowychipodziemnych)orazsocjoekonomiczną.
Wzwiązkuztymmówisięopewnychstadiachrozwojususzy(Lorenciin.,2006),
któreróżniąsięczęstotliwością,czasemtrwaniaorazmomentempowstawania(De
Boer,LaneniTorfs,2013).Procespowstawaniasuszyrolniczejzostałschematycz-
nieprzedstawionynarysunku3.
6
Wzwiązkuzlosowościąskutkówryzykawpraktycestosujesięnajczęściejdwamodelema-
tematycznedoocenyryzykaportfela,tj.modelindywidualnegoryzyka(główniewubezpieczeniach
osobowych)orazmodelkolektywnegoryzyka(główniewubezpieczeniachmajątkowych)(Ronka-
-Chmielowiec,2002,s.159in.).
18
