Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
SYNDROMPOGORELICIAlOPERFORMATYWNOŚCIWYKONAŃlll
woperzeRichardaStraussaprzeztakwybitneiodmienneśpiewaczki
jakLjubaWelitsch,BirgitNilsson,MontserratCaballé,HildegardBeh-
rensczyCherylStuderalbo-wPolsce-EwaIżykowskalPojawiasię
tuwięckwestiarozróżnieniamiędzyexecution-prezentacjąaexpres-
sion-wyrażaniemdzieła(czy-jakujmujetoLydiaGoehr-między
renditionainterpretation30),która-jakpodajeHowardMayerBrown
-zaistniaławrefleksjiomuzyceprawdopodobniedopierowdrugiej
połowieXVIIIwieku31lToexpressionodbywasięjednakzawszewpew-
nychramach,wiąże-twierdziStrawiński-zngranicami,jakiezostają
narzuconewykonawcy,bądźteżjakieonsamsobienarzucawtoku
własnejgry”32lLicznitwórcymuzykiwspółczesnej,nowej(określenia
sąumowne),wtymsamStrawiński,wypowiadająsięzresztązdecy-
dowanieprzeciwexpression,oczekującodwykonawcyperfekcyjnego
automatyzmuiobiektywnejprezentacjilnDoszliśmy[ł]-komentuje
toCharlesHamm-wXXwiekudodziwnegostanurzeczy:[ł]ide-
ałemstałsiętakistylgry,wktórymtwórczywkładwykonawcynie
liczysię;przejmujeontylkorolęmaszyny,dokładnejiniezawodnej,
leczpozbawionejwyobraźniczyinspiracjilWrezultaciezbytczęsto
wsalachkoncertowychpanoszysięnuda”33lZdarzasięteż,żetwórcy
poprostuwykonawcęeliminują,komponująctakzwanąmuzykęna
taśmęalboprzeznaczonądowykonańnmechanicznych”-jakchoćby
ConlonNancarrowwsłynnychStudiesforPlayerPianol
Alespecyfikasytuacjinkompozytor-dzieło-wykonawca-słu-
chacz/krytyk”,ontologicznej,komunikacyjnej,estetycznejiperfor-
matywnej,tonietylkosprawawiernościdziełuigranicinterpretacji
30LlGoehr,TheQuestforVoice.OnMusic,Politics,andLimitsofPhilosophy,
Oxford1998,sl146lZaproponowaneprzezautorkęciekawerozróżnieniemiędzy
perfectperformanceofmusicaperfectmusicalperformance(tamże,sl140-165)nie
przekładasięwprostiwpełninazjawiskatutajrozważane-oilezwiązeksyn-
dromuPogoreliciaztradycjąwirtuozów,istotnąwwypadkuperfectmusicalper-
formance,jestniewątpliwieuchwytny,otylejużkategorięwidzialnościmuzyków
(którychperfectperformanceodmusicusiłujeuczynićniewidzialnymi)rozważa
GoehrzperspektywyestetykiWagnerowskiej,podczasgdydlamnieistotnajest
nietylesamawsobiewidzialnośćperformera,artystycznaisakralna,ileskandal
żywejobecnościmuzykującegociałal
31HlMlBrown,JlWlMcKinnon,PerformingPractice,[w:]TheNewGroveDictio-
naryofMusicandMusicians,edlbySlSadie,voll14,London1995,sl390l
32IlStrawiński,Poetykamuzyczna…,sl68l
33ChlHamm,Jazzawspółczesnamuzykaamerykańska,przełlKlDobrzyńska,
[w:]Horyzontymuzyki,redlJlPatkowski,AlSkrzyńska,Kraków1970,skłl50,sl3l
