Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiętawojnawAl-Ándalus
neznaczenieodegraławniniejszymopracowaniu-wpisującasięwteorię
ruchówspołecznych-teoriasieci.Wodróżnieniuodprzypadkówpojedyn-
czych,zatomizowanychjednostek,terrorystówbędącychnsamotnymiwil-
kami”,wkontekściegrupikomórekn(ł)silniejpowiązanychzotoczeniem
społecznymwarunkiemsinequanonzrozumieniaichdziałańorazprzeło-
żeniaowegozrozumienianarekomendacjepraktycznejestzdolnośćdoana-
lizyichotoczenia.Optymalnychnarzędzidotakiejanalizydostarczateoria
ruchówspołecznych,któradefiniujeoweruchy,którychpodstawęstanowią
nieformalnesieci,podzielanepoglądyorazsolidarność,będącebaząmobili-
zacjiwobliczukwestiikonfliktowych,generującychużywanieróżnychform
protestu”50.Dżihadyzmmożebyćokreślonyjakoruchspołecznyocharakte-
rzenreakcyjno-wyzwoleńczym”51.Jegopodmiotowośćwwymiarzemiędzy-
narodowymokreśla,jakwspomniano,suunickaodmianaislamu.Zawiera
wsobieszeregwyznacznikówruchówspołecznych:mechanizmypozainsty-
tucjonalne,braksformalizowania,ukierunkowanienazmianęiosiągnięcie
celu,znaczenieczynnikówstrukturalnychwjegokrystalizacjiitp.Dżiha-
dyzmwyrażatakżeinnecharakterystycznedlaruchówspołecznychdeter-
minanty:jestzorientowanynawartościiprezentujeokreślonąkonstrukcję
światopoglądową,wyrażaideologięsprzeciwu,odwołujesiędoniezadowo-
leniaspołecznegoiresentymentówwświeciemuzułmańskimorazusiłujeje
podsycić,korzystaznowoczesnychtechnologii,corzutujeteżnaaspektmo-
bilizacjizasobów(wykorzystanietechnologiiinfokomunikacyjnychdobyglo-
balizacji),korzystaześrodkówmaterialnychwarunkującychdziałalnośćoraz
politycznychiobywatelskichswobódsystemówdemokratycznych,wktórych
równieżwystępuje(np.Europa)52.
Wanaliziemechanizmówkrystalizacjistrukturterroryzmudżihady-
stycznegorozumieniepojęciasiecinawiązujetutajdokategoriiwyszczegól-
nionejwpracachMarcaSagemana,któryujmujeAl-Kaidęijejpochodnejako
zarównoswoistyruchspołeczny,złożonyzlicznychnieformalnychspołecz-
nychnsieciinspirującychdoterroryzmu”,jakiformęorganizacji53.Ruchten
oferujecelimisjędospełnienia(walkawobronieislamuijegowyznawców,
ustanowienieokreślonegoporządku),zaśprzedsięwzięcia-takżeswoiściein-
terpretowanenormyiwartości-podejmowanewjegoramachmająrangę
50B.Bolechów,Politykaantyterrorystycznawświetle…,op.cit.,s.57-58.
51R.Machnikowski,Dżihadyzmjakoglobalny...,op.cit.,s.302.
52Ibidem,s.304-310.
53Zob.M.Sageman,LeaderlessJihad.Terror...,op.cit.,s.29-31;tenże,UnderstandingTerrorNet-
works,UniversityofPennsylvaniaPress,Philadelphia2004;tenże,Sieciterroru,tłum.M.Król,Wy-
dawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków2008,za:B.Bolechów,Politykaantyterrorystyczna
wświetle...,op.cit.,s.63.
30
