Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Nurtyte,nierzadkoopozycyjnewobecsiebie,postulującenislamizację”społe-
czeństwirządóworaznormprawnych,wwarstwiedoktrynalnejodwołująsię
docałejgamyautorów,zarównotychonastawieniubardzoradykalnym,ta-
kichjakSajjidKutb,AbdullahAzzam,Abdas-SalamFaradż(afirmującychro-
zumieniedżihadujakowkategoriiuświęconejwalkizwrogamiBogaiwspól-
notywiernych),czybardziejumiarkowanych,np.wywodzącychsięzkręgów
wahabickich-dośćwspomniećtuAbdal-AzizibnBaza,MuhammadaNasira
ad-Dinaal-Albaniego,Sararaal-Hawaliego,Salimaal-Hillaliego,Salahaibn
Usmajana,SalihaibnFawzanaal-Fawzana.
Przyjmuję,żedżihadyzmstanowipewnąumowną,obecnąwdyskursie
akademickimsemantycznąkoncepcję,określającąomawianeekstremum
ideologiczne,traktującereligięwselektywnyiwykrzywionysposób.Jeston
swoistymtransnarodowymruchemspołecznymocharakterzeutopijnym
iantyzachodnim,uciekającymsiędoprzemocyjakodrogidoosiągnięcia
swychzamierzeń36.Jegoźródłosłów,jakwiadomo,wywodzisięzesłowandżi-
had”,oznaczającegonwysiłek”,nzmaganiesię”iczęstobłędnieinterpretowa-
negojakonświętawojna”oraznadużywanego.MarekM.Dziekanzauważa:
KoncepcjadżihadupojawiłasięjużwKoranie,gdzieodnosiłasięprzede
wszystkimdoówczesnychwarunkówspołecznychipolitycznychnaPół-
wyspieArabskim.Wtedydżihadoznaczałwszelkiestarania,mającenacelu
szerzenienowejreligii,wśródnichbyłatakżewalkazbrojna,określanatam
terminemkital,comniejwięcejodpowiadaeuropejskiejkoncepcji«świętej
wojny».MuhammadwVIIw.walczyłzplemionami,główniearabskimi,oraz
innymiludami,którenieprzyjęłyislamulubzwalczałynowąreligię.(ł)
Walkabyłaprzezmuzułmanówprzyjmowanazoporami,stądpodkreślasię
obronnycharakterkitalu.PośmierciProrokawłaściwiewszystkieplemiona
PółwyspuArabskiegozostałynawrócone,niemiałazatemsensuwalkazwro-
gamimiejscowymi-wtedyprzekształceniuuległatakżekoncepcjadżihadu,
któryzostałzwróconyprzeciwkoświatuzewnętrznemuizacząłoznaczać
zdobywanienowychterytoriów,powiększanie«domenyislamu»(daral-
-islam)kosztem«domenywojny»(daral-harb),coniezawszemiałozwiązek
znawracaniemnanowąwiarę37.
WczasachMahometakoncepcjędżihaduznamionowałaogólnikowość;poję-
cietobyłorozumianewkategoriachdziałalnościnarzeczislamuidopieropo
36Ujęcieto,autorstwaFarhardaKhosrokhavara,przytaczaWejkszner.Zob.F.Khosrokhavar,In-
sideJihadism.UnderstandingJihadiMovementsWorldwide,ParadigmPublishers,Boulder-London
2009,s.1,za:A.Wejkszner,op.cit.,s.19.Por.R.Machnikowski,Dżihadyzmjakoglobalnyzbrojny
ruchspołeczny,[w:]EwolucjaterroryzmunaprzełomieXXiXXIwieku,M.J.Malinowski,R.Ożarow-
ski,W
.Grabowski(red.),WydawnictwoUniwersytetuGdańskiego,Gdańsk2009,s.301-312.
37M.M.Dziekan,CywilizacjaislamuwAzjiiAfryce,KsiążkaiWiedza,Warszawa2007,s.90-91.
23
