Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
25
antropologii,leczzatopioniermuzealnictwaantropologicznego,
generałAugustusHenryLaneFoxPitt-Rivers,którywmowiewy-
głoszonejwroku1875położyłnacisknakoniecznośćrozumienia
kulturymaterialnejjako„zewnętrznychznakówisymboliodno-
śnychideiumysłu”(cyt.za:Schlereth1991:231–232).Znamienne
jestto,żeówwojskowywsłużbieImperiumBrytyjskiego,obcujący
zartefaktami„wterenie”,skupiłswąuwagę,niejakoobokzaintere-
sowańbadaczygabinetowych,natejwłaśniezwiązanejzeznako-
wym,społecznym„życiemrzeczy”funkcjiświatamaterialnego.
ThomasJ.Schlereth,zaktórymtęwypowiedźprzytaczamy,
zauważa,żepojęciekulturymaterialnejniejestjedynym,którym
posługująsiębadaczezainteresowaniświatemrzeczy.Bardziej
historyczniezorientowaniużywająokreślenia„historiamaterial-
na”,innizaś„życiematerialne”(Schlereth1991:233).Byćmożeów
drugiterminmógłbykonkurowaćzbardziejrozpowszechnionym
–„kulturamaterialna”;pierwszywydajesięzanadtozwiązany
zzainteresowaniamihistoryków,anieantropologów.Obawyka-
zująpewnezalety,aipewnewady.Schlerethzauważanaprzy-
kład,że„kulturamaterialna”tookreśleniemającejużswojądługą
tradycjęiprzyjęłosięwróżnychdziedzinachwiedzy,eksponuje
pojeciekultury,awięcrównieżpodzielanezachowaniaiprzeko-
nania.„Życiematerialne”wydajesięnatomiastterminembardziej
ulotnym,niedookreślonym.Wprawdzieautorkojarzyjenaprzy-
kładzesferąekonomiiidemografii,zauważajednakrównież
odniesieniadosferniecieszącychsięwciąższczególnymzainte-
resowaniembadaczy:zwyczaju,rutyny,strukturcodzienności
(Schlereth1991:234)13.Tenwszakżewymiar–indywidualnego
przeżywaniaiporządkowaniacodzienności–jestniemniejważ-
nyniżzbioroweformypraktykkulturowychiznajdziesięnań
równieżmiejscewniniejszejpracy.Pójdziemyjednaktropem
Schleretha,posługującsięterminem„kulturamaterialna”,pamię-
13Próbęukazaniaantropologicznegoznaczeniakategorii„życia”czyjednost-
kowegodoświadczeniacodziennościpodjąłwostatnimczasienagrunciepolskim
DariuszCzaja(2002).Trafneintuicjeniezostałyjednakzestawionezistniejącymi
już–formalniesocjologicznymi,leczbardzobliskimiwyobraźniantropologicznej
–ujęciamitematu,bywymienićtylkoklasycznedzieła:odfenomenologiiSchütza
(1972)począwszy,przezmarksizmLefebvre’a(1991)[1947],etnometodologię
Garfinkla(1967),socjologięrefleksyjnąBourdieugo(1984)[1979],potrudnedo
zaszufladkowaniapodejścieteologaihistorykaDeCerteau(1984).
