Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
załączonymplaniedajewynik,którysugeruje,żewkońcuXVw.pozawielkością
musiaływpływaćnawysokośćczynszuiinneczynniki,międzyinnymipołożenie
parceli.Oznaczonedziałkigrupująsię:1)naterenietzw.dzielnicyświętojańskiej
(Neustadt)-najmłodszejdzielnicyGłównegoMiasta,rozplanowanejizabudowanej
wszóstymisiódmymdziesiątkuXIVw.;2)wzdłużcentrummiasta-Długiego
TarguiulicyDługiej;3)wzdłużportuMotławskiego;4)naterenielastadii-stoczni;
5)wcentrumStaregoMiasta(ulicaBednarska,NaPiaskach);6)wzdłużważniej-
szychszlakówwylotowychzGdańska,-kołodrogiElbląskiej(późniejszeDługie
Ogrody),ulicyKładki-wylotwkierunkuTczewaitp.
Wszystkiezgrupowaniawytyczająważnepunktyżyciamiejskiegoitoniezawsze
tam,gdziebyłonajwięcejmiejscanadużeparcele.Grupyoddrugiejdoszóstej
posiadająoczywiściewalorpołożenia:terenywcentrummiastamiałyurządzenia
iinstytucjehandlowe-byłynajbezpieczniejpołożonewrazienapaduioblężenia,
gruntynadMotławązwiązanebyłyzhandlowo-morskąpodstawąrozwojuipotęgi
Gdańska-stoczniąiportem,wzdłużktórychmiastosięrozwijało.Takwięcobok
wielkościdużeznaczeniedlawartości,atymsamymwielkościczynszu,posiadało
położeniedziałkinatereniemiasta.
Jakjużwspomniałemwyżej,wysokooczynszowanedziałkigrupowałysiętak-
żewdzielnicyświętojańskiej.Zjawiskotomożnabyzapewnewyjaśnićwsposób
następujący;wmomenciepierwszegospisupodatkowegowroku1360byłato
ndzielnicaprzyszłości”;zapewnewłaśnietamwytyczanodokładnieuliceiparcele,
tamteżniewątpliwiebudownictworozwijałosięzdużymrozmachem.Dlatego
działkiztegoterenuznalazłysięwśródinnych,starszych,posiadającychwysoką
wartośćrentymiejskiej-naDługimTarguczyBednarskiej.
Zgrupowanie,wkońcuwiekuXV
,wysokoopodatkowanychdziałekwokoło
św.JanainaLastadii,awięcwdzielnicachrozwijającychsięwXIVw.,świadczy
okonserwatyzmiemiejskiegosystemupodatkowego.Rzeczywiściepodatkibyły
ściąganestalewtejsamejwysokości,niezależnieodzmianwartościparceli;do-
pierowpierwszejpołowieXVIw.wszystkiedziałkizostałyprzeszacowane.Obraz
więcczynszówzespisówpiętnastowiecznychwskazujenatendencjerozwojowe
miasta,istniejącewpołowieXIVw.,iniemożeobrazowaćomawianegotuokresu
drugiejpołowyXVw.Niemniejwydajesięrzecząpewną,żewartościowedziałki
grupowałysięwdalszymciąguwpunktachodużychwalorachpołożeniaina
terenachrozbudowującychsięwówczas,awięcwobrębiePrzedmieściaiDolnego
Miasta.
nodziejowy.Analizaplanumiasta,Gdańsk1951:K.Jażdżewski,WsprawieGdańskaśredniowiecznego
imetodyplanistycznegojegobadania,nKwart.Hist.”60(1953),nr3,orazS.Trawkowskiwrecenzji
umieszczonejwnBiuletynieInstytutuUrbanistykiiArchitektury”nr5/18,Warszawa1952.Dopo-
dobnychwnioskówtyczącychsiędługowiecznościparcelimiastalokacyjnegodochodziR.Lüdicke,
GeschichtederBerlinerStadtgrundstücke.NachdenHypothekenundGrundbüchern,t.I,Berlin1933,
poświęconejstosunkomwłasnościowymnaterenieBerlina.
17
